Environment – Decode

CATEGORY Environment
Lorem ipsum dolor sit amet.

Environment

สวนยาง ทรายขาว บูโดอันศักดิ์สิทธิ์ของเปอมูดีมลายู หยัดยืนกลางคลื่นลม ‘คนนอก’

Reading Time: 2 minutesมีคำกล่าวจากบนเวทีวันนี้ว่า “ปาตานีจะไม่มีวันแข็งแรง เมื่อรากของมันแคระแกร็น และอัตลักษณ์จะไม่มีทางถูกได้ยิน หากยังไม่มีที่ทางให้พวกเขาถูกยอมรับ”
ประโยคปราศรัยดังกล่าว ยิ่งตอกย้ำโจทย์ของผู้หญิงชายแดนใต้ ที่ก๊ะ-เด๊ะ เปอมูดีมลายู ลุกขึ้นมาเพื่อปกป้อง สื่อสาร และไม่ยอมจำนนต่อความไม่เป็นธรรมต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ โดยเฉพาะความรุนแรงที่กดทับหญิงสาวชายแดนใต้หลายยุคหลายสมัย
เมื่อพื้นที่และผู้คนคือเรื่องเดียวกันและสันติภาพชายแดนใต้จะเกิดขึ้นไม่ได้ หากเรายังไม่เข้าใจปมที่กดทับอย่างซับซ้อนพี่น้องมลายูในสามจังหวัดชายแดนใต้

นทธร เกตุชู
Environment

‘ฝุ่นแดง’ หลายหมื่นตัน สังกะสีและผ้าใบก็ ‘ปิด’ ไม่มิด

Reading Time: 3 minutesแม้ภายใน 2 โรงงานทุนจีนจะเงียบจากการสั่งปิดปรับปรุงโดยกระทรวงอุตสาหกรรม ทว่า การปิดปรับปรุงครั้งนี้ยังเต็มไปด้วยข้อสังเกตหลายประการ รวมถึงการปรับปรุงโรงงานที่ดูจะพึ่งแล้วเสร็จไม่กี่วันก่อนเข้าตรวจค้นครั้งนี้ โยงใยเครือข่ายทุนจีนขบวนการ ‘ฝุ่นแดง’ สมุทรสาครหลายหมื่นตัน เอาสังกะสีและผ้าใบมาปิดก็ไม่มิด

นทธร เกตุชู
Environment

‘คืนสิทธิ์ให้คน คืนชีวิตให้ป่า’ เสียงจากป่าลึกในวันที่ความเป็นธรรมยังมาไม่ถึง

Reading Time: 5 minutes4,020 ชุมชนในพื้นที่กว่า 4,200,000 ไร่ คือตัวเลขของ ‘วิถีชีวิต’ ที่ดำเนินอยู่ในป่า
แม้หลายชุมชนจะใช้ประโยชน์ที่ดินบนพื้นที่ป่ามาตั้งแต่ยุคสมัยของบรรพบุรุษ

ธเนศ แสงทองศรีกมล
Environment

เจาะงบกลางสยบไฟ ด้วยไม้กวาดและกิ่งไม้ รัฐไทยเดินหน้า หรือ ถอยหลัง ทุกครั้งที่เริ่มใหม่เมื่อไฟมา

Reading Time: 4 minutesการทำงานควบคุมไฟป่าและหมอกควัน ไม่ได้จบลงจากการทำงานในระดับอาสาสมัคร แต่ยังเกี่ยวเนื่องไปกับการทำงานในระดับภาครัฐ องค์การปกครองท้องถิ่น ที่ประเด็นปัญหาไฟป่าถูกระบุเป็นวาระสำคัญของประเทศ ผ่านงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2568 ที่มติ ค.ร.ม. อุดหนุนงบกลางจำนวน 620,691,360 บาท ตามข้อเสนอของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) ให้กับกรมป่าไม้ 187,022,330 บาท และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 433,669,030 บาท แต่จนถึงวันนี้ที่ผ่านเวลามานับเดือน หน่วยงานยังไม่ได้รับการอุดหนุนเงินดังกล่าว

ณัฐณิชา มีนาภา
Environment

ร่องสะกายแยก เหล็ก SKY โผล่ ฝุ่น(แดง)ใต้พรม ‘โรงงานจีน’

Reading Time: 3 minutesอาคารสำนักงานสตง.ที่ได้ถล่มเพราะเหตุแผ่นดินไหวครั้งนี้ ไม่ได้เปิดแผลแค่ระบบการเตือนภัยที่ภาครัฐล่าช้าในการแจ้งประชาชน แต่ยังเปิดแผลเดิมที่ไม่เคยตกสะเก็ด อย่างโรงงานข้ามชาติที่ไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานและความโปร่งใสตั้งแต่การอนุญาตและดำเนินการของหน่วยงานราชการ

นทธร เกตุชู
Environment

ดินล้า ป่าอ่อน มรดกจากสัมปทานป่า รอยร้าวทางประวัติศาสตร์และบาดแผลของ ‘หินลาดใน’

Reading Time: 3 minutesภายใต้ความเสียหายครั้งใหญ่ของชุมชนหินลาดใน อคติทางชาติพันธุ์ได้ซ้ำเติมชุมชนอีกครั้ง ภาพน้ำผสมดินสีแดงท่วมทะลักตัดกลางชุมชนหินลาดใน พร้อมกับ รถยนต์ ผู้คน ที่ไหลไปพร้อมกับสายน้ำสีดินแดงข้นคลั่กด้วยความแรงและเร็ว

กุลธิดา กระจ่างกุล
Environment

Madre Brava ปักธงลดการผลิตเนื้อสัตว์ ลดฝุ่น PM2.5 ตัดไฟแต่ต้นลมด้วยโปรตีน ‘หลากหลาย’  

Reading Time: 4 minutesปัญหาฝุ่น PM2.5 นับเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพและวิถีชีวิตของคนไทยมานาน โดยจากการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่ก่อให้เกิด PM2.5 มีหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการผลิตถ่านอัดแท่ง ภาคอุตสาหกรรม และการคมนาคมขนส่ง และในปี 2020 พบว่าแหล่งกำเนิด PM2.5 ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทยคือการเผาเพื่อการเกษตร ซึ่งก่อให้เกิด PM2.5 มากกว่าหนึ่งในสาม

Decode
Environment

นกลายและบึงไฟ 

Reading Time: 4 minutes“..คนเฒ่าเล่าว่า มันมีครั้งหนึ่ง ข้าวกับเงินเกิดเถียงกัน ว่าใครมีประโยชน์ต่อคนมากกว่ากัน” อยู่ ๆ หญิงสาวชาวกะเหรี่ยงก็เล่าเรื่องนี้ขึ้นมาในช่วงพลบค่ำ ตอนที่เรากำลังคุยเรื่องพันธุ์ข้าวไร่บนที่สูงเชิงเขา
“ต่างฝ่ายก็อ้างความสำคัญ ว่าถ้าไม่มีฉัน คนจะอยู่ไม่ได้ เถียงกันอยู่นาน จนข้าวเริ่มเบื่อหน่าย จึงหนีไปอยู่ก้น ‘บึงไฟ’ คนก็เลยไม่มีข้าวกิน เด็กน้อยร้องไห้เพราะไม่ได้กินข้าว ‘นกลาย’ (ทู๊กี) รู้เข้าก็สงสาร อาสาฝ่าบึงไฟลงไปจิกข้าวกลับคืนมาให้ นกลายบินเร็วมาก เล็ดรอดลงไปจิกเอาข้าวเหนียว 7 เมล็ด ข้าวเจ้า 7 เมล็ดใต้บึงไฟขึ้นมาให้คนได้สำเร็จ แต่ถึงอย่างนั้นขนโคนหางของมันก็ยังถูกไฟไหม้ คงเหลือแต่ปลายหางเท่านั้นที่ยังมีขนอยู่ ทีนี้คนก็เลยมีข้าวกินอีกครั้งหนึ่ง

กฤช เหลือลมัย
Environment

ปลากะตักกับเรือปั่นไฟ… เมื่อประมงไทยไล่ล่าปลาตัวเล็ก

Reading Time: 4 minutesแนวคิด Fishing Down the Food Web อาจนำมาอธิบายสถานการณ์การประมงปลากะตักในประเทศไทยได้ โดยเฉพาะในบริบทของข้อถกเถียงเกี่ยวกับการแก้ไขพ.ร.ก.ประมงฉบับใหม่ ที่อาจเปิดโอกาสให้มีการทำประมงอวนล้อมจับปลากะตักประกอบแสงไฟด้วยอวนตาถี่นอกเขต 12 ไมล์ทะเล ปรากฏการณ์ไล่ล่าปลาตัวเล็กกำลังสะท้อนปัญหาที่ใหญ่กว่าของทะเลไทยและความไม่ยั่งยืนของการประมง 

ดร.เพชร มโนปวิตร
Environment

ปราการสุดท้ายที่จะมีสิทธิในชีวิตปราศจากมลพิษพลาสติก INC-5.2 ยังมีหวัง

Reading Time: 4 minutesภายใต้ความท้าทายของการเจรจาสนธิสัญญาพลาสติกโลกครั้งที่ 5 หรือ INC 5 ณ เมืองปูซาน ประเทศเกาหลีใต้เมื่อปลายปี 2567 การปรากฏขึ้นของ CHAIR’S TEXT หรือร่างข้อตกลงการพูดคุยถึง 32 มาตรา แต่ดูจะเป็นความหวังที่ยังพร่าเลือน เพราะมีคำสำคัญหลายประการที่ยังเป็นข้อถกเถียงในวงเจรจา
นำไปสู่การตั้งคำถามว่าเราจะยุติมลพิษพลาสติกได้จริง หรือจะเป็นเพียงแค่การจัดการขยะที่อาจเพิ่มมากขึ้น

นทธร เกตุชู
Environment

พลัดถิ่น โยกย้ายถิ่นฐาน และการรุกราน ก่อนการสูญพันธุ์ครั้งที่ 6 มาถึง ผ่าน AFTER : Land of Faith ใน CCCL 2025

Reading Time: 2 minutes[EXCLUSIVE Interview] กับ นคร ไชยศรี ผู้ออกแบบกิจกรรมและเทศกาล CCCL Film 2025
หลัง ‘AFTER : Land of Faith’ ร่วมเป็น 1 ใน 8 หนังสั้นประเด็นวิกฤตโลกรวนที่โดดเด่น คัดสรรจากทั่วโลก หนังสั้นเหล่านี้จะช่วยขยายการรับรู้เกี่ยวผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่กว้างขึ้น

ในวันที่การพลัดถิ่น โยกย้ายถิ่นฐาน และการรุกราน กำลังรุกคืบทุกสรรพชีวิตภายใต้สภาวะโลกรวน ในสายตาของคนทำหนังสั้นจากทั่วโลก เราเห็นการปรับตัวแบบใดเกิดขึ้นแล้วบ้าง

Decode
Environment

ร้อน แล้ง ลมแรง: ไฟป่าและวิกฤติสภาพอากาศของโลกที่กำลังลุกเป็นไฟ

Reading Time: 2 minutesปี 2024 อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกแตะระดับที่สูงกว่าช่วงก่อนยุคอุตสาหกรรมถึง 1.5 องศาเซลเซียสเป็นครั้งแรก การเปลี่ยนแปลงนี้ไม่ได้เป็นเพียงตัวเลขทางวิทยาศาสตร์ แต่มันสะท้อนถึงความจริงที่น่ากลัวว่าโลกใบนี้กำลัง “ร้อน” และกำลัง “เปลี่ยนแปลง” ในรูปแบบที่เราคาดการณ์ได้ยากขึ้นทุกที หนึ่งในผลกระทบที่เห็นชัดที่สุดจากความร้อนที่เพิ่มขึ้นคือไฟป่า ซึ่งทวีความรุนแรงและเกิดขึ้นบ่อยครั้งมากขึ้นในหลายพื้นที่ของโลก 

ดร.เพชร มโนปวิตร