
SLIDER • HEADLINE
GRID • HERO
Welfare state
ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง
Reading Time: 3 minutesชาวบ้าน ชาวช่อง รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา ผมขออนุญาตเริ่มต้นด้วยการชวนให้คิดถึงเรื่องสามเรื่อง เรื่องแรก คือเสียงบ่นของคนกรุงที่เดินทางด้วยรถเมล์ เรื่องสอง คือ อุบัติเหตุของคนขับขี่รถจักรยานยนต์ และเรื่องสามคือ ภาพจำว่า เมืองที่เจริญคือเมืองที่มีรถไฟฟ้า สามเรื่องข้างต้น บางคนอาจคิดว่า พอจะเกี่ยวข้องกันบ้างเพราะเกี่ยวกับการเดินทางเหมือนกัน แต่ผมขอชี้ชัด ๆ ว่า หากเรามองทั้งสามเรื่องนี้ ด้วยแนวคิด ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง (transport justice) ก็จะพบว่า สามเรื่องนี้เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด เพราะบ่งชี้ถึงว่า เราจะมีเมืองที่มีการเดินทางที่เป็นธรรมได้อย่างไร ผมเคยเขียนเกี่ยวกับ เมืองที่เป็นธรรม (just cities) มาแล้วอย่างน้อยสองตอน[i] ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ประเด็นความเป็นธรรม เป็นประเด็นที่ถูกให้ความสำคัญมากขึ้นในการถกเถียงเรื่องเมืองปัจจุบัน ส่งผลให้การวางแผนนโยบายเกี่ยวกับการเดินทางหันมาให้ความสำคัญกับความเป็นธรรมด้านการเดินทาง ถือเป็นส่วนหนึ่งของการทำให้เมืองมีความเป็นธรรมมากขึ้น เพราะมนุษย์เมืองส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการเดินทาง มีน้อยคนที่จะทำงานอยู่บ้าน หรือไม่ได้เดินทาง แต่เดิม เมื่อคิดถึงเรื่องการเดินทางสิ่งที่ถูกให้ความสำคัญก็คือ ประสิทธิภาพ (efficiency) ของการเดินทางที่มุ่งตอบโจทย์ว่า จะทำให้คนสามารถเดินทางจากจุดหนึ่งไปถึงอีกจุดหนึ่งอย่างรวดเร็วได้อย่างไร รถยนต์ จึงถูกให้ความสำคัญมากกว่าการเดินเท้าหรือการใช้จักรยาน และหากจะขนคนให้มาก ๆ การเดินทางด้วยระบบขนส่งทางราง ที่บ้านเรามักเรียกกันว่า รถไฟฟ้า หรือระบบขนส่งรถไฟรางเบา […]
Play Read
แด่ประชาธิปไตยผืนดิน
Reading Time: 3 minutesเผด็จการกลืนกินชีวิต เมื่อการ ‘ปิดล้อมสาธารณะสมบัติ’ กลายวิถีของการพัฒนา แย่งชิงที่ดิน ชีวิต และเสรีภาพเหนือดินแดนที่พวกเขาหวงแหนโดยรัฐเสียเอง ความยากจนและหิวโหยเพิ่มขึ้นกลายเป็นความเสียหายต่อระบบนิเวศ และผู้คนถูกทอดทิ้งและต้องทิ้งถิ่นฐานที่อยู่อาศัย
Sustainability
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Inequality
แด่ลุงเต้ย
Reading Time: 2 minutesแววตาเศร้าถูกฉายจากดวงตาของแก มันติดตัวมาตั้งแต่กำเนิด หรือเกิดขึ้นจากบางช่วงชีวิตที่ดิ่งต่ำ มันเศร้าจนต้องแอบแปลความหมายเอาเองว่า มันคือถ้อยคำเรียกร้องความเข้าใจต่อชีวิตของแก แต่มันช่างเป็นการแปลความที่ต่างจากความเป็นจริงที่แกเป็น ไม่เคยร้องขอไม่ตีโพยตีพาย ยอมรับอย่างดุษฎีต่อทุกช่วงของชีวิต ที่อาจตรงอยู่บ้างคือความเศร้า เศร้าจากชีวิตที่ตกต่ำจนขีดสุด “คนไร้บ้าน” คือจุดต่ำสุดที่ว่า
GRID • CARD
ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง
Reading Time: 3 minutesชาวบ้าน ชาวช่อง รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา ผมขออนุญาตเริ่มต้นด้วยการชวนให้คิดถึงเรื่องสามเรื่อง เรื่องแรก คือเสียงบ่นของคนกรุงที่เดินทางด้วยรถเมล์ เรื่องสอง คือ อุบัติเหตุของคนขับขี่รถจักรยานยนต์ และเรื่องสามคือ ภาพจำว่า เมืองที่เจริญคือเมืองที่มีรถไฟฟ้า สามเรื่องข้างต้น บางคนอาจคิดว่า พอจะเกี่ยวข้องกันบ้างเพราะเกี่ยวกับการเดินทางเหมือนกัน แต่ผมขอชี้ชัด ๆ ว่า หากเรามองทั้งสามเรื่องนี้ ด้วยแนวคิด ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง (transport justice) ก็จะพบว่า สามเรื่องนี้เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด เพราะบ่งชี้ถึงว่า เราจะมีเมืองที่มีการเดินทางที่เป็นธรรมได้อย่างไร ผมเคยเขียนเกี่ยวกับ เมืองที่เป็นธรรม (just cities) มาแล้วอย่างน้อยสองตอน[i] ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ประเด็นความเป็นธรรม เป็นประเด็นที่ถูกให้ความสำคัญมากขึ้นในการถกเถียงเรื่องเมืองปัจจุบัน ส่งผลให้การวางแผนนโยบายเกี่ยวกับการเดินทางหันมาให้ความสำคัญกับความเป็นธรรมด้านการเดินทาง ถือเป็นส่วนหนึ่งของการทำให้เมืองมีความเป็นธรรมมากขึ้น เพราะมนุษย์เมืองส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการเดินทาง มีน้อยคนที่จะทำงานอยู่บ้าน หรือไม่ได้เดินทาง แต่เดิม เมื่อคิดถึงเรื่องการเดินทางสิ่งที่ถูกให้ความสำคัญก็คือ ประสิทธิภาพ (efficiency) ของการเดินทางที่มุ่งตอบโจทย์ว่า จะทำให้คนสามารถเดินทางจากจุดหนึ่งไปถึงอีกจุดหนึ่งอย่างรวดเร็วได้อย่างไร รถยนต์ จึงถูกให้ความสำคัญมากกว่าการเดินเท้าหรือการใช้จักรยาน และหากจะขนคนให้มาก ๆ การเดินทางด้วยระบบขนส่งทางราง ที่บ้านเรามักเรียกกันว่า รถไฟฟ้า หรือระบบขนส่งรถไฟรางเบา […]
แด่ประชาธิปไตยผืนดิน
Reading Time: 3 minutesเผด็จการกลืนกินชีวิต เมื่อการ ‘ปิดล้อมสาธารณะสมบัติ’ กลายวิถีของการพัฒนา แย่งชิงที่ดิน ชีวิต และเสรีภาพเหนือดินแดนที่พวกเขาหวงแหนโดยรัฐเสียเอง ความยากจนและหิวโหยเพิ่มขึ้นกลายเป็นความเสียหายต่อระบบนิเวศ และผู้คนถูกทอดทิ้งและต้องทิ้งถิ่นฐานที่อยู่อาศัย
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
ในนามของความจงรักภักดี ‘คนรักเจ้ามีอยู่จริง’ คนเกินเจ้าก็มีอยู่จริง?
Reading Time: 4 minutesเมื่อสถาบันถูกแช่แข็งและยกไว้บนหิ้ง มาตรา 112 ไม่ได้เป็นเพียงกฎหมายที่ถูกกล่าวว่านำไปใช้เพื่อปิดปากคนเห็นต่าง กลั่นแกล้งทางการเมือง กลับยังมีวาระซ่อนเร้นภายใต้เสื้อของความจงรักภักดี
ในวันที่คนรักเจ้าใช้เพื่อปกป้องสถาบัน แต่ยังมีคนเกินเจ้าสวมเสื้อของความจงรักภักดีใช้ ม.112 และสถาบันเป็นช่องทางหากิน
กระชากหน้ากากทุนนิยม กับ วะบิ ซะบิ
Reading Time: < 1 minuteเคยรู้สึกชีวิตไม่มีความสุขบ้างไหม เคยไหมที่พูดกับตัวเองว่า ฉันเหนื่อยมาก ๆ มาก ๆ และสุด ๆ แล้ว เคยไหมที่รู้สึกว่า ฉันกำลังตรากตรำทำงานราวกับช้างศึก เคยไหมที่เผลอเอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับเพื่อนร่วมงานว่า… ทำไมคนแบบฉันถึงไม่ประสบความสำเร็จแบบเขา ทำไมฉันไม่เก่งแบบเขา ทำไมฉันถึงทำได้แค่นี้
การเติบโตของขบวนการขวาสุดโต่งในอเมริกา
Reading Time: 2 minutesทำความเข้าใจกลุ่มคนที่รวมตัวกันเข้าไปบุกรัฐสภาในวันนั้น คนกลุ่มนี้ถูกเรียกรวมๆ ว่าเป็นผู้สนับสนุนทรัมป์ แต่แท้จริงแล้ว พวกเขาคือใครบ้าง? มีที่มาจากไหน? มีอุดมการณ์ความคิดอย่างไร?
GRID • LIST • PAGINATION
โมเมนตัมของความพยายาม
Reading Time: < 1 minuteบทกวี “โมเมนตัมของความพยายาม” เมื่อแรงหนักของชีวิตอาจทำให้ความพยายามของเรา เรา เรา คือเครื่องยืนยันว่าเรามีอยู่
เรียนรู้ ‘อำนาจชนชั้นนำ’ ทลายกำแพงกั้นเส้นเขตแดนประชาชน
Reading Time: 2 minutesอดีต ปัจจุบัน และอนาคตของผู้วาง “กฏเกม” ทางการเมืองในอุษาคเนย์ คำโปรยของหนังสือ “The Ruling Game : ชนชั้นนำและอำนาจในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้” เขียนโดย รศ.ดร. ดุลยภาค ปรีชารัชช เป็นหนังสือที่สำรวจถึงวิธีการที่ชนชั้นนำในภูมิภาคนี้ใช้อำนาจเพื่อสร้าง และรักษาอิทธิพลของตนในระดับต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นในด้านการเมือง เศรษฐกิจ หรือสังคม
เกลือสามบ่อ คนสามบ้านในหุบเขาเมืองนครไทย
Reading Time: 4 minutesช่วงห้าหกปีมานี้ กฤช เหลือลมัย เกิดมาสนใจ และมีโอกาสได้ไปดูการทำเกลือแบบขูดดินเอียดไปเกรอะกรองน้ำเค็มต้มกระบะโลหะในเขตอีสานตอนล่างและตอนกลาง เลยเริ่มมองเกลือสินเธาว์ต่างไปจากสมัยเด็กๆ แถมเมื่อสองสามปีก่อนนี้เองครับ ที่ได้รู้จักแหล่งต้มเกลือสินเธาว์ในเขตหุบเขาเมืองนครไทย พิษณุโลก ทำให้เห็นชัดว่า เรื่องราวเบื้องหลังรสเค็มของเกลือเม็ดขาวๆ นั้น ประกอบสร้างขึ้นด้วยวัตถุ แรงงาน ลมฟ้าอากาศ ตลอดจนชะตากรรม และความเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมอาหาร โดยมีมนุษย์เป็นผู้กำหนดและกระทำการอย่างน่าสนใจยิ่ง
รื้อมายาคติไร่หมุนเวียน วิทยาศาสตร์ชุมชนของคนชาติพันธุ์
Reading Time: 4 minutesมายาคติในไร่หมุนเวียน นโยบายป่าไม้ของรัฐที่พาคนชาติพันธุ์ออกจากป่า เงื่อนไขทางสิทธิอยู่อาศัยและทำกินผูกปมแน่น และเป็นสามทศวรรษที่คนใช้ป่ายังต้องพิสูจน์ว่าฝุ่นควันไม่ได้เกิดจากพวกเข
ชาติพันธุ์ในโลกทุนนิยม การเผชิญหน้ากับนโยบายป่าที่ไร้คน
Reading Time: 3 minutesเราต้องดูแลป่า เพราะเรามีทุกอย่างในนั้น ป่าสำหรับคนในชุมชนเปรียบเสมือน เซเว่น บิ๊กซี โลตัสของคนเมือง อยากจะกินอะไรอยากจะเอาอะไรก็มี เราเลยต้องดูแล ถ้าไม่ดูแลเราเองก็อยู่ไม่ได้
You ghost me every saturday night
Reading Time: 3 minutesyou ghost me every saturday night หนังสือรวมความเซอร์เรียลของมนุษย์และผีฉบับโฆษณาของ เบนซ์-ธนชาติ ศิริภัทราชัย ที่หลายต่อหลายครั้ง ปรากฎการณ์ ghosting จากผีสางนางไม้ ยังไม่ชวนขนลุกขนพองเท่ากับการ humaning ของเหล่าโฮโมเซเปียนส์ปี 2024 เลยด้วยซ้ำ
GRID • CAPTION
GRID • CARD • HIDE SUMMARY
GRID • CONTENT
ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง
Reading Time: 3 minutesชาวบ้าน ชาวช่อง รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา ผมขออนุญาตเริ่มต้นด้วยการชวนให้คิดถึงเรื่องสามเรื่อง เรื่องแรก คือเสียงบ่นของคนกรุงที่เดินทางด้วยรถเมล์ เรื่องสอง คือ อุบัติเหตุของคนขับขี่รถจักรยานยนต์ และเรื่องสามคือ ภาพจำว่า เมืองที่เจริญคือเมืองที่มีรถไฟฟ้า สามเรื่องข้างต้น บางคนอาจคิดว่า พอจะเกี่ยวข้องกันบ้างเพราะเกี่ยวกับการเดินทางเหมือนกัน แต่ผมขอชี้ชัด ๆ ว่า หากเรามองทั้งสามเรื่องนี้ ด้วยแนวคิด ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง (transport justice) ก็จะพบว่า สามเรื่องนี้เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด เพราะบ่งชี้ถึงว่า เราจะมีเมืองที่มีการเดินทางที่เป็นธรรมได้อย่างไร ผมเคยเขียนเกี่ยวกับ เมืองที่เป็นธรรม (just cities) มาแล้วอย่างน้อยสองตอน[i] ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ประเด็นความเป็นธรรม เป็นประเด็นที่ถูกให้ความสำคัญมากขึ้นในการถกเถียงเรื่องเมืองปัจจุบัน ส่งผลให้การวางแผนนโยบายเกี่ยวกับการเดินทางหันมาให้ความสำคัญกับความเป็นธรรมด้านการเดินทาง ถือเป็นส่วนหนึ่งของการทำให้เมืองมีความเป็นธรรมมากขึ้น เพราะมนุษย์เมืองส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการเดินทาง มีน้อยคนที่จะทำงานอยู่บ้าน หรือไม่ได้เดินทาง แต่เดิม เมื่อคิดถึงเรื่องการเดินทางสิ่งที่ถูกให้ความสำคัญก็คือ ประสิทธิภาพ (efficiency) ของการเดินทางที่มุ่งตอบโจทย์ว่า จะทำให้คนสามารถเดินทางจากจุดหนึ่งไปถึงอีกจุดหนึ่งอย่างรวดเร็วได้อย่างไร รถยนต์ จึงถูกให้ความสำคัญมากกว่าการเดินเท้าหรือการใช้จักรยาน และหากจะขนคนให้มาก ๆ การเดินทางด้วยระบบขนส่งทางราง ที่บ้านเรามักเรียกกันว่า รถไฟฟ้า หรือระบบขนส่งรถไฟรางเบา […]
แด่ประชาธิปไตยผืนดิน
Reading Time: 3 minutesเผด็จการกลืนกินชีวิต เมื่อการ ‘ปิดล้อมสาธารณะสมบัติ’ กลายวิถีของการพัฒนา แย่งชิงที่ดิน ชีวิต และเสรีภาพเหนือดินแดนที่พวกเขาหวงแหนโดยรัฐเสียเอง ความยากจนและหิวโหยเพิ่มขึ้นกลายเป็นความเสียหายต่อระบบนิเวศ และผู้คนถูกทอดทิ้งและต้องทิ้งถิ่นฐานที่อยู่อาศัย
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
21 ปีที่ไม่มีวันชนะช้างป่า ‘เขาวงศ์’ ความคับข้องใต้ภูเขาน้ำแข็งป่ารอยต่อ
Reading Time: 3 minutes21 ปีที่ ยอดรัก เปลี่ยนอาชีพและพืชผลทางการเกษตรครั้งใหญ่ละทิ้งองค์ความรู้ เดิมและเรียนรู้สิ่งใหม่ถึง 3 ครั้ง ข้าวโพดและมันสำปะหลัง ที่เคยเป็นพืชเศรษฐกิจที่สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรไทย และมีรัฐบาลสนับสนุนการปลูกพืชชนิดดังกล่าว กลับประสบปัญหาไม่สามารถปลูกได้เนื่องจากถูกช้างขโมยกิน เพื่อปกป้องผลผลิตที่เป็นดั่งผลตอบแทนของต้นทุนและหยาดเหงื่อที่ลงทุนลงแรงเลี้ยงดูปูเสื่อเป็นอย่างดีนับแต่วันที่ เริ่มไถพรวนดินจนถึงวันเก็บเกี่ยว ณ ช่วงแรก ยอดรักและชาวบ้านเขาวงศ์จากเดิมที่เป็นเกษตรกรตอนกลางวัน ก็ ต้องผันตัวไปเป็นคนเฝ้าช้าง
ว่าด้วยเรื่อง Live (สด)
Reading Time: 3 minutesการทำไลฟ์มีพลังจริง แต่การทำงานที่ต่างคนต่างช่วงชิงกัน ผลสุดท้ายสิ่งที่ได้อาจไม่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะอย่างที่ต้องการ
กยศ. สะพานการศึกษาที่ส่งไม่ถึงฝั่ง
Reading Time: 3 minutesDe/code ได้ไปพูดคุยกับ บิล (นามสมมุติ) อายุ 24 ปี นักศึกษาที่จบจากมหาวิทยาลัย มาประมาณ 2-3 ปี ที่มีความจำเป็นต้องทำงานควบคู่กับการเรียนไปด้วย และประสบการณ์การเก็บชั่วโมงจิตอาสา ทำให้เธอต้องสูญเสียทั้งงาน เงิน และเวลา ไปกับการทำความดีที่ได้ผลจริงหรือเปล่า นอกจากนี้ยังได้พูดคุยกับธนกาญจน์ รื่นไว นักศึกษาจากมหาวิทยาลัยเอกชนที่พึ่งกู้ และได้พบว่าสะพานสู่โอกาสเหล่านี้อาจไม่ได้สร้างมาเพื่อทุกคน
MIX
ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง
Reading Time: 3 minutesชาวบ้าน ชาวช่อง รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา ผมขออนุญาตเริ่มต้นด้วยการชวนให้คิดถึงเรื่องสามเรื่อง เรื่องแรก คือเสียงบ่นของคนกรุงที่เดินทางด้วยรถเมล์ เรื่องสอง คือ อุบัติเหตุของคนขับขี่รถจักรยานยนต์ และเรื่องสามคือ ภาพจำว่า เมืองที่เจริญคือเมืองที่มีรถไฟฟ้า สามเรื่องข้างต้น บางคนอาจคิดว่า พอจะเกี่ยวข้องกันบ้างเพราะเกี่ยวกับการเดินทางเหมือนกัน แต่ผมขอชี้ชัด ๆ ว่า หากเรามองทั้งสามเรื่องนี้ ด้วยแนวคิด ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง (transport justice) ก็จะพบว่า สามเรื่องนี้เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด เพราะบ่งชี้ถึงว่า เราจะมีเมืองที่มีการเดินทางที่เป็นธรรมได้อย่างไร ผมเคยเขียนเกี่ยวกับ เมืองที่เป็นธรรม (just cities) มาแล้วอย่างน้อยสองตอน[i] ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ประเด็นความเป็นธรรม เป็นประเด็นที่ถูกให้ความสำคัญมากขึ้นในการถกเถียงเรื่องเมืองปัจจุบัน ส่งผลให้การวางแผนนโยบายเกี่ยวกับการเดินทางหันมาให้ความสำคัญกับความเป็นธรรมด้านการเดินทาง ถือเป็นส่วนหนึ่งของการทำให้เมืองมีความเป็นธรรมมากขึ้น เพราะมนุษย์เมืองส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการเดินทาง มีน้อยคนที่จะทำงานอยู่บ้าน หรือไม่ได้เดินทาง แต่เดิม เมื่อคิดถึงเรื่องการเดินทางสิ่งที่ถูกให้ความสำคัญก็คือ ประสิทธิภาพ (efficiency) ของการเดินทางที่มุ่งตอบโจทย์ว่า จะทำให้คนสามารถเดินทางจากจุดหนึ่งไปถึงอีกจุดหนึ่งอย่างรวดเร็วได้อย่างไร รถยนต์ จึงถูกให้ความสำคัญมากกว่าการเดินเท้าหรือการใช้จักรยาน และหากจะขนคนให้มาก ๆ การเดินทางด้วยระบบขนส่งทางราง ที่บ้านเรามักเรียกกันว่า รถไฟฟ้า หรือระบบขนส่งรถไฟรางเบา […]
แด่ประชาธิปไตยผืนดิน
Reading Time: 3 minutesเผด็จการกลืนกินชีวิต เมื่อการ ‘ปิดล้อมสาธารณะสมบัติ’ กลายวิถีของการพัฒนา แย่งชิงที่ดิน ชีวิต และเสรีภาพเหนือดินแดนที่พวกเขาหวงแหนโดยรัฐเสียเอง ความยากจนและหิวโหยเพิ่มขึ้นกลายเป็นความเสียหายต่อระบบนิเวศ และผู้คนถูกทอดทิ้งและต้องทิ้งถิ่นฐานที่อยู่อาศัย
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
กระดาษเปล่า ผ้าคลุมผม หนีทหาร และการเมืองเชิงสัญลักษณ์
Reading Time: 2 minutesอย่างไรก็ตาม สำหรับคำถามที่ว่าการชุมนุมประท้วงของประชาชนในจีน อิหร่าน และรัสเซีย จะสามารถสั่นคลอนรัฐบาลหรือนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางสังคมการเมืองหรือไม่ คำตอบคือ ยาก เพราะทั้ง 3 รัฐล้วนมีกลไกรัฐที่แข็งแกร่งและครองอำนาจมายาวนาน มียุทธศาสตร์และยุทธวิธีในการรับมือกับการชุมนุมประท้วงที่แยบยลหลากหลายวิธีการ ไม่ว่าจะเป็นการปราบปรามบนท้องถนน การใช้เครื่องมือทางกฎหมาย การปลุกกระแสชาตินิยม และการทำสงครามข้อมูลข่าวสาร เช่น การดิสเครดิตประชาชนที่เคลื่อนไหวว่ารับเงินต่างชาติมาสร้างสถานการณ์และมีเจตนาแอบแฝง การสร้างข่าวปลอม การหันเหความสนใจของประชาชนด้วยข่าวอื่น ดังที่รัฐบาลจีน รัสเซีย และอิหร่านทำอยู่ในปัจจุบัน
ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง
Reading Time: 3 minutesชาวบ้าน ชาวช่อง รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา ผมขออนุญาตเริ่มต้นด้วยการชวนให้คิดถึงเรื่องสามเรื่อง เรื่องแรก คือเสียงบ่นของคนกรุงที่เดินทางด้วยรถเมล์ เรื่องสอง คือ อุบัติเหตุของคนขับขี่รถจักรยานยนต์ และเรื่องสามคือ ภาพจำว่า เมืองที่เจริญคือเมืองที่มีรถไฟฟ้า สามเรื่องข้างต้น บางคนอาจคิดว่า พอจะเกี่ยวข้องกันบ้างเพราะเกี่ยวกับการเดินทางเหมือนกัน แต่ผมขอชี้ชัด ๆ ว่า หากเรามองทั้งสามเรื่องนี้ ด้วยแนวคิด ความเป็นธรรมด้านการเดินทาง (transport justice) ก็จะพบว่า สามเรื่องนี้เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด เพราะบ่งชี้ถึงว่า เราจะมีเมืองที่มีการเดินทางที่เป็นธรรมได้อย่างไร ผมเคยเขียนเกี่ยวกับ เมืองที่เป็นธรรม (just cities) มาแล้วอย่างน้อยสองตอน[i] ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ประเด็นความเป็นธรรม เป็นประเด็นที่ถูกให้ความสำคัญมากขึ้นในการถกเถียงเรื่องเมืองปัจจุบัน ส่งผลให้การวางแผนนโยบายเกี่ยวกับการเดินทางหันมาให้ความสำคัญกับความเป็นธรรมด้านการเดินทาง ถือเป็นส่วนหนึ่งของการทำให้เมืองมีความเป็นธรรมมากขึ้น เพราะมนุษย์เมืองส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการเดินทาง มีน้อยคนที่จะทำงานอยู่บ้าน หรือไม่ได้เดินทาง แต่เดิม เมื่อคิดถึงเรื่องการเดินทางสิ่งที่ถูกให้ความสำคัญก็คือ ประสิทธิภาพ (efficiency) ของการเดินทางที่มุ่งตอบโจทย์ว่า จะทำให้คนสามารถเดินทางจากจุดหนึ่งไปถึงอีกจุดหนึ่งอย่างรวดเร็วได้อย่างไร รถยนต์ จึงถูกให้ความสำคัญมากกว่าการเดินเท้าหรือการใช้จักรยาน และหากจะขนคนให้มาก ๆ การเดินทางด้วยระบบขนส่งทางราง ที่บ้านเรามักเรียกกันว่า รถไฟฟ้า หรือระบบขนส่งรถไฟรางเบา […]
แด่ประชาธิปไตยผืนดิน
Reading Time: 3 minutesเผด็จการกลืนกินชีวิต เมื่อการ ‘ปิดล้อมสาธารณะสมบัติ’ กลายวิถีของการพัฒนา แย่งชิงที่ดิน ชีวิต และเสรีภาพเหนือดินแดนที่พวกเขาหวงแหนโดยรัฐเสียเอง ความยากจนและหิวโหยเพิ่มขึ้นกลายเป็นความเสียหายต่อระบบนิเวศ และผู้คนถูกทอดทิ้งและต้องทิ้งถิ่นฐานที่อยู่อาศัย
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
กลายเป็นคนไร้บ้าน วิ่งได้วิ่ง วิ่งช้าอด บทสนทนาจากข้าวกล่อง มาเฟีย และความตาย
Reading Time: 4 minutesไม่มีใครเขาอยากมาอยู่สภาพแบบนี้หรอก ที่จะต้องรอว่า วันนี้ใครจะเอาข้าวมาให้กิน
บอกลาความสูงส่ง – แตกต่าง เมื่อมนุษย์เป็นเพียงหุ่นฟาง จาก…อำลามนุษยนิยม
Reading Time: 2 minutesเมื่อมนุษย์…เป็นเพียงส่วนหนึ่งของธรรมชาติ ไร้ซึ่งความสลักสำคัญใดๆ เสมือน ‘หุ่นฟาง’ ที่หลังจากถูกใช้ในการทำพิธีกรรมต่างๆ เมื่อถึงเวลาหนึ่งก็จะถูกเผาทิ้ง
ไม่มีสัญญาณตอบรับจากข้อเรียกร้องที่ท่านเรียก สหภาพแรงงานไทรอัมพ์ฯ
Reading Time: 2 minutesการเดินทางทวงถามความคืบหน้ากับรัฐบาล ของอดีตลูกจ้างบริษัทบริลเลียนท์ฯ หลังจากถูกเลิกจ้างมา 1 ปี
‘ปาตานี’ ในสายตาคนรุ่นหลัง ยังมีไหม ‘ความหวัง’ แห่งสันติภาพ
Reading Time: 3 minutesคำว่า “ปาตานี” และ “เอกราช” ไม่ใช่คำที่ใส่เข้ามาอย่างไม่มีต้นสายปลายเหตุ คำทั้งสองเกิดจากความเข้าใจความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ของพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ และความเข้าใจต่อปัญหาในพื้นที่ปัจจุบันของอีแป็งและเพื่อน บทสนทนานี้อาจจะช่วยให้เข้าใจเจตนาของพวกเขาได้บ้าง โดยตลอดทั้งบทความ (รวมถึงชื่อบทความ) จะขอเรียกพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ว่า “พื้นที่ปาตานี” เพื่อให้สื่อสาร “เสียง” ของคู่สนทนาออกมาได้อย่างชัดเจนที่สุด