SLIDER • HEADLINE
GRID • HERO
Environment
‘สารหนู’ ไม่ไหลกลับ เศรษฐกิจหลับใหล
Reading Time: 4 minutesความเจ็บปวดบางอย่างอาจทิ้งแผลฝังลึกเอาไว้ เช่นเดียวกับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับแม่น้ำกกยังหลงเหลือให้เห็นซากปรักหักพังของบ้านเรือน รีสอร์ท ตลอดสองฝั่งแม่น้ำกก ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากพายุยางิเมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 บางรีสอร์ททิ้งร้าง รอการซ่อมแซม ฟื้นฟู มาวันนี้ถูกซ้ำเติมอย่างหนักจากพิษ ‘สารหนู’ ข้ามพรมแดน สีที่ขุ่นข้นของแม่น้ำกกในฤดูน้ำหลากเช่นนี้ จึงเสมือนเครื่องบันทึกความเจ็บปวดซ้ำซากของผู้คน สิ่งแวดล้อม และสายน้ำกำลังจมดิ่งในความรุนแรงที่มองไม่เห็น ยิ่งเป็นหมู่บ้าน ‘ไกลปืนเที่ยง’ ตามนิยามของความห่างใกล้เชียงรายมากกว่าเชียงใหม่ ด้วยระยะทาง 96.9 กิโลเมตรจากตัวเมืองเชียงราย เราเดินทางลัดเลาะไปตามเส้นทางถนนแม่จัน-ฝาง บางขณะดินสไลด์ถนนขาดบางช่องจราจร ‘ถึงแล้ว’ บ้านแก่งทรายมูล ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ซึ่งติดกับประเทศเมียนมาโดยมีแม่น้ำกกเป็นแนวพรมแดน ในอดีตเป็นจุดสิ้นสุดทางหลวงแผ่นดินถ้าจะเดินทางต่อไปยังจังหวัดเชียงรายจะต้องนั่งเรือหางยาวล่องไปตามแม่น้ำกกใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงเลยทีเดียว “แก่งกลางแม่น้ำกก เป็นที่มาของชื่อบ้านแก่งทรายมูล เมื่อก่อนจะมีทรายสีขาวเลย แต่ตอนนี้ที่เห็นนี่ไม่ใช่ทรายนะ โคลนทั้งนั้นเลย” เราเลี้ยวตามป้ายบอกทาง ‘ท่าตอน การ์เด้น รีสอร์ท’ บ้านพักหลายหลังสร้างให้กลืนไปกับสวนลิ้นจี่ที่กำลังออกผลพร้อมให้เก็บเกี่ยวในอีกไม่กี่วัน พี่สามารถ พลูเกตุ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแก่งทรายมูล และในอีกฐานหนึ่งคือเป็นผู้ประกอบการรีสอร์ทในพื้นที่ท่าตอน พาเราย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีก่อน อาชีพตั้งต้นของพี่สามารถคือการประกอบกิจการจากซุ้มแพอาหาร ก่อนจะต่อยอดไปเป็นห้องพัก ร้านอาหาร รวมไปถึงสวนลิ้นจี่ในพื้นที่รวมกันประมาณ […]
Play Read
‘เซาะกร่อน’ ใต้เกลียวคลื่นเศรษฐกิจพิเศษ
Reading Time: 3 minutesเซาะกร่อน (ก.) หมายถึงทำให้ร่อยหรอไปทีละน้อย ไม่แน่ว่าสุดท้ายอาจไม่เหลือพื้นที่การเติบโตของเศรษฐกิจฐานราก ไม่มีทรัพยากรที่สมบูรณ์ให้พึ่งพิง และอาจไม่เหลือวิถีชีวิตของผู้คนในภูมิภาคที่ลุ่มรวยด้วยฐานทรัพยากรอย่างภาคใต้ ไม่ใช่แค่นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี ระนองและชุมพร เท่านั้น ในย่างก้าวของความเงียบ (ร่าง)พระราชบัญญัติเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC) 4 ฉบับกำลังย่องเข้าเทียบท่าในรัฐสภา ภาพชีวิตของคนพื้นถิ่นถูกถ่ายทอดผ่านการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ปรากฏชัดในตัวอักษรของเล่มรายงาน Land Bridge Effect ผลกระทบโครงการท่าเรือน้ำลึกแลนด์บริจน์ชุมพร – ระนอง Play Read สัปดาห์นี้จึงต้องยอมรับแต่โดยดีว่า จะมีน้ำเสียงวิชาการหน่อย ๆ เพราะเห็นควรว่า ต้องหยิบตัวเลขที่น่าสนใจจากงานศึกษาในเล่มรายงาน Land Bridge Effect มาเล่าเคล้ากับบทสนทนาของชาวระนองที่ผู้เขียนมีโอกาสพบปะสนทนาเมื่อไม่กี่วันมานี้ อย่างน้อยก็คงจะช่วยขยายเป็นภาพอนาคตให้จิตนาการได้ชัดเจนขึ้น คลื่นทะเลเล็กน้อยสามารถออกเลได้สบาย ๆ 30-50 เดซิเบล ความดังของคลื่นกระทบฝั่งในยามปกติ กำลังสร้างงานสร้างรายได้ในทุกพื้นที่ที่คลื่นซัดถึง ทุกวันนี้การทำประมงพื้นบ้านก่อให้เกิดการจ้างงานในระดับครัวเรือนและชุมชน โดยประมงขนาดเล็กทั้งเรือหัวตัด เรือโทง เรือท้ายตัด ทำให้เกิดการจ้างงานราว 1-2 คนต่อเรือหนึ่งลำ มีรายได้เฉลี่ยคนละ 450-650 บาทต่อวัน จากการใช้ระยะเวลาทำงานเพียง 4-6 ชั่วโมง ผลการสำรวจของทีมวิจัยพบว่า […]
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
Sustainability
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Inequality
เด็กโชคร้ายหรือรัฐล้มเหลว เรื่องจริงจากบ้านแม่ทัศนีย์
Reading Time: 2 minutesเด็กที่ถูกทิ้งเหล่านี้ ไม่ใช่ปัญหาปัจเจก ความเลวทรามของบิดามารดา แต่คือความล้มเหลวของรัฐ และพลเมืองที่ถูกทิ้งขว้างจากรัฐรากเหง้าของพวกเขาเอง
GRID • CARD
Environment
‘สารหนู’ ไม่ไหลกลับ เศรษฐกิจหลับใหล
Reading Time: 4 minutesความเจ็บปวดบางอย่างอาจทิ้งแผลฝังลึกเอาไว้ เช่นเดียวกับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับแม่น้ำกกยังหลงเหลือให้เห็นซากปรักหักพังของบ้านเรือน รีสอร์ท ตลอดสองฝั่งแม่น้ำกก ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากพายุยางิเมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 บางรีสอร์ททิ้งร้าง รอการซ่อมแซม ฟื้นฟู มาวันนี้ถูกซ้ำเติมอย่างหนักจากพิษ ‘สารหนู’ ข้ามพรมแดน สีที่ขุ่นข้นของแม่น้ำกกในฤดูน้ำหลากเช่นนี้ จึงเสมือนเครื่องบันทึกความเจ็บปวดซ้ำซากของผู้คน สิ่งแวดล้อม และสายน้ำกำลังจมดิ่งในความรุนแรงที่มองไม่เห็น ยิ่งเป็นหมู่บ้าน ‘ไกลปืนเที่ยง’ ตามนิยามของความห่างใกล้เชียงรายมากกว่าเชียงใหม่ ด้วยระยะทาง 96.9 กิโลเมตรจากตัวเมืองเชียงราย เราเดินทางลัดเลาะไปตามเส้นทางถนนแม่จัน-ฝาง บางขณะดินสไลด์ถนนขาดบางช่องจราจร ‘ถึงแล้ว’ บ้านแก่งทรายมูล ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ซึ่งติดกับประเทศเมียนมาโดยมีแม่น้ำกกเป็นแนวพรมแดน ในอดีตเป็นจุดสิ้นสุดทางหลวงแผ่นดินถ้าจะเดินทางต่อไปยังจังหวัดเชียงรายจะต้องนั่งเรือหางยาวล่องไปตามแม่น้ำกกใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงเลยทีเดียว “แก่งกลางแม่น้ำกก เป็นที่มาของชื่อบ้านแก่งทรายมูล เมื่อก่อนจะมีทรายสีขาวเลย แต่ตอนนี้ที่เห็นนี่ไม่ใช่ทรายนะ โคลนทั้งนั้นเลย” เราเลี้ยวตามป้ายบอกทาง ‘ท่าตอน การ์เด้น รีสอร์ท’ บ้านพักหลายหลังสร้างให้กลืนไปกับสวนลิ้นจี่ที่กำลังออกผลพร้อมให้เก็บเกี่ยวในอีกไม่กี่วัน พี่สามารถ พลูเกตุ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแก่งทรายมูล และในอีกฐานหนึ่งคือเป็นผู้ประกอบการรีสอร์ทในพื้นที่ท่าตอน พาเราย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีก่อน อาชีพตั้งต้นของพี่สามารถคือการประกอบกิจการจากซุ้มแพอาหาร ก่อนจะต่อยอดไปเป็นห้องพัก ร้านอาหาร รวมไปถึงสวนลิ้นจี่ในพื้นที่รวมกันประมาณ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Play Read,Economy
‘เซาะกร่อน’ ใต้เกลียวคลื่นเศรษฐกิจพิเศษ
Reading Time: 3 minutesเซาะกร่อน (ก.) หมายถึงทำให้ร่อยหรอไปทีละน้อย ไม่แน่ว่าสุดท้ายอาจไม่เหลือพื้นที่การเติบโตของเศรษฐกิจฐานราก ไม่มีทรัพยากรที่สมบูรณ์ให้พึ่งพิง และอาจไม่เหลือวิถีชีวิตของผู้คนในภูมิภาคที่ลุ่มรวยด้วยฐานทรัพยากรอย่างภาคใต้ ไม่ใช่แค่นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี ระนองและชุมพร เท่านั้น ในย่างก้าวของความเงียบ (ร่าง)พระราชบัญญัติเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC) 4 ฉบับกำลังย่องเข้าเทียบท่าในรัฐสภา ภาพชีวิตของคนพื้นถิ่นถูกถ่ายทอดผ่านการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ปรากฏชัดในตัวอักษรของเล่มรายงาน Land Bridge Effect ผลกระทบโครงการท่าเรือน้ำลึกแลนด์บริจน์ชุมพร – ระนอง Play Read สัปดาห์นี้จึงต้องยอมรับแต่โดยดีว่า จะมีน้ำเสียงวิชาการหน่อย ๆ เพราะเห็นควรว่า ต้องหยิบตัวเลขที่น่าสนใจจากงานศึกษาในเล่มรายงาน Land Bridge Effect มาเล่าเคล้ากับบทสนทนาของชาวระนองที่ผู้เขียนมีโอกาสพบปะสนทนาเมื่อไม่กี่วันมานี้ อย่างน้อยก็คงจะช่วยขยายเป็นภาพอนาคตให้จิตนาการได้ชัดเจนขึ้น คลื่นทะเลเล็กน้อยสามารถออกเลได้สบาย ๆ 30-50 เดซิเบล ความดังของคลื่นกระทบฝั่งในยามปกติ กำลังสร้างงานสร้างรายได้ในทุกพื้นที่ที่คลื่นซัดถึง ทุกวันนี้การทำประมงพื้นบ้านก่อให้เกิดการจ้างงานในระดับครัวเรือนและชุมชน โดยประมงขนาดเล็กทั้งเรือหัวตัด เรือโทง เรือท้ายตัด ทำให้เกิดการจ้างงานราว 1-2 คนต่อเรือหนึ่งลำ มีรายได้เฉลี่ยคนละ 450-650 บาทต่อวัน จากการใช้ระยะเวลาทำงานเพียง 4-6 ชั่วโมง ผลการสำรวจของทีมวิจัยพบว่า […]
วิภาพร วัฒนวิทย์
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Sustainability,Backpack Journalist,Documentary,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
Columnist
“คนสลัม” เพื่อนบ้านที่เราไม่ค่อยรู้จัก
Reading Time: 3 minutesผมเชื่อว่าคนส่วนใหญ่น่าจะเคยได้ยินคำว่าสลัมหรือชุมชนแออัดมาบ้าง หรือบางคนเคยผ่านเคยเห็นชุมชนแออัด แต่บ่อยครั้งที่ผมคุยกับนักศึกษาในชั้นเรียนซึ่งส่วนใหญ่เป็นลูกหลานชนชั้นกลาง พวกเขาและเธอไม่ค่อยเข้าใจนักว่า สลัมหรือชุมชนแออัด ก่อร่างสร้างตัวมาได้อย่างไร
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
Human & Society
นักมายากลบนบรรทัดสุนทรพจน์
Reading Time: < 1 minuteกวีนิพนธ์ ลำดับที่ 18 ของ ด๊ะ โรสนี นูรฟารีดาในคอลัมน์ The Passenger ของเว็บไซต์ Decode.plus
โรสนี นูรฟารีดา
Conflict Resolution,Environment
จับพิรุธ! ขุดร่องน้ำอ่าวกุ้ง ร่องน้ำ(ทิพย์)?
Reading Time: 4 minutesDe/code เดินทางลงพื้นที่บ้านอ่าวกุ้ง จ.ภูเก็ต เพื่อจับตาและหาข้อเท็จจริง กรณีโครงการขุดร่องน้ำอ่าวกุ้ง (ท่าเล) ที่กำลังจะกระทบวิถีชาวประมง และแหล่งปะการังที่สำคัญของพื้นที่
ณฐาภพ สังเกตุ
GRID • LIST • PAGINATION
‘ไม่สู้ก็อยู่แบบนี้’ คุยกับคนร่วมขบวน #เดินทะลุฟ้า 247.5 กม. จากโคราชสู่ใจกลางอำนาจ เพื่ออนาคตของ “คนเท่ากัน”
Reading Time: 2 minutesDecode ร่วมเดินสั้นๆ เพื่อคุยกับ “คนร่วมขบวน” เดินทะลุฟ้า คนธรรมดาที่อยากใช้การเดินเท้า วิถีทางสันติชนเรียกร้อง และเป็นหนึ่งในเสียงที่ยืนยันว่าประเทศไทยดีกว่านี้ได้ และไม่อาจทนอยู่แบบนี้ต่อไปได้อีกแล้ว
Why grow up ไม่มีช่วงวัยที่ดีที่สุด มีแต่ทุกวินาทีที่ต้องถนอมและกอดเก็บไว้
Reading Time: < 1 minuteทุกอย่างที่เราเจอมาตลอดทั้งชีวิตต่างมีผลต่อการหล่อหลอมประกอบสร้างที่อาจทำให้เรา “ไม่ยอมโต” เพราะโลกของผู้ใหญ่ไม่ใช่โลกที่เราเคยคิด บางคนจำนนกลืนกลายยอมให้คนอื่นเป็นผู้เลือกให้ “เพราะง่ายดี” เลือกให้ตั้งแต่ศาสนา คำสอนของชีวิต ผู้ปกครอง ค่านิยม หรืออำนาจที่จะมาคุมเรา ขณะที่บางคนยืนเด่นท้าทายต่อต้าน ไม่ยอมรับ และเกรี้ยวกราดกับความจริงตรงหน้า หลายคนไม่รู้ว่าจะทำอย่างไรกันเล่ากันทางแยกนี้ ซึ่งไม่รู้ว่ามันคือทางเลือกหรือทางตัน
บ้านนอกคอกนา: จนถึงตอนนี้เราก็ยังไม่มีขนส่งสาธารณะ
Reading Time: 3 minutesทำไมการพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะในไทยจึงไม่สำเร็จเสียที ไม่มีใครตอบได้ว่าเพราะอะไรกันแน่รถขนส่งสาธารณะในเมืองรองจึงลดหายตายจากกันไปวันแล้ววันเล่า ไม่มีใครถามอย่างจริงจังว่า จะทำอย่างไรประเทศไทย (ที่ไม่ใช่ประเทศกรุงเทพ) จึงมีระบบขนส่งสาธารณะได้อย่างประเทศอื่นบ้าง
โรคติดต่ออุบัติใหม่ชื่อหวาดระแวง
Reading Time: < 1 minuteการต้องใส่หน้าอนามัยตลอดเวลาที่ออกนอกบ้านก็เช่นกัน เป็นนิวนอร์มัลที่ไม่มีอะไรนอร์มัล ทุกคนบนโลกถูกทำให้หวาดกลัวโรคโควิด 19 และลืมว่าหวาดระแวงก็เป็นความป่วยไข้อย่างหนึ่ง
สหายขัปปะ ตัวละครเดิมในความหมายใหม่
Reading Time: 2 minutesเจ้าอยากเกิดมาบนโลกใบนี้หรือไม่ จงคิดให้ดีแล้วตอบมา คำถามแรกเกิดที่พ่อขัปปะ ป้องปากถามลูกในท้องผ่านช่องคลอดภรรยา เพื่อถามความสมัครใจของการถือกำเนิดขึ้นบนโลก หากขัปปะน้อยปฎิเสธการเกิด หมอตำแยจะเอาแท่งแก้วเป่าสารเคมีเข้าท้องแล้ว แฟ่บ เด็กหายไป
ลิดตีนปู
Reading Time: < 1 minuteกวีนิพนธ์ ลำดับที่ 8 ของ ด๊ะ โรสนี นูรฟารีดาในคอลัมน์ The Passenger ของเว็บไซต์ Decode.plus
GRID • CAPTION
GRID • CARD • HIDE SUMMARY
GRID • CONTENT
‘สารหนู’ ไม่ไหลกลับ เศรษฐกิจหลับใหล
Reading Time: 4 minutesความเจ็บปวดบางอย่างอาจทิ้งแผลฝังลึกเอาไว้ เช่นเดียวกับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับแม่น้ำกกยังหลงเหลือให้เห็นซากปรักหักพังของบ้านเรือน รีสอร์ท ตลอดสองฝั่งแม่น้ำกก ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากพายุยางิเมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 บางรีสอร์ททิ้งร้าง รอการซ่อมแซม ฟื้นฟู มาวันนี้ถูกซ้ำเติมอย่างหนักจากพิษ ‘สารหนู’ ข้ามพรมแดน สีที่ขุ่นข้นของแม่น้ำกกในฤดูน้ำหลากเช่นนี้ จึงเสมือนเครื่องบันทึกความเจ็บปวดซ้ำซากของผู้คน สิ่งแวดล้อม และสายน้ำกำลังจมดิ่งในความรุนแรงที่มองไม่เห็น ยิ่งเป็นหมู่บ้าน ‘ไกลปืนเที่ยง’ ตามนิยามของความห่างใกล้เชียงรายมากกว่าเชียงใหม่ ด้วยระยะทาง 96.9 กิโลเมตรจากตัวเมืองเชียงราย เราเดินทางลัดเลาะไปตามเส้นทางถนนแม่จัน-ฝาง บางขณะดินสไลด์ถนนขาดบางช่องจราจร ‘ถึงแล้ว’ บ้านแก่งทรายมูล ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ซึ่งติดกับประเทศเมียนมาโดยมีแม่น้ำกกเป็นแนวพรมแดน ในอดีตเป็นจุดสิ้นสุดทางหลวงแผ่นดินถ้าจะเดินทางต่อไปยังจังหวัดเชียงรายจะต้องนั่งเรือหางยาวล่องไปตามแม่น้ำกกใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงเลยทีเดียว “แก่งกลางแม่น้ำกก เป็นที่มาของชื่อบ้านแก่งทรายมูล เมื่อก่อนจะมีทรายสีขาวเลย แต่ตอนนี้ที่เห็นนี่ไม่ใช่ทรายนะ โคลนทั้งนั้นเลย” เราเลี้ยวตามป้ายบอกทาง ‘ท่าตอน การ์เด้น รีสอร์ท’ บ้านพักหลายหลังสร้างให้กลืนไปกับสวนลิ้นจี่ที่กำลังออกผลพร้อมให้เก็บเกี่ยวในอีกไม่กี่วัน พี่สามารถ พลูเกตุ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแก่งทรายมูล และในอีกฐานหนึ่งคือเป็นผู้ประกอบการรีสอร์ทในพื้นที่ท่าตอน พาเราย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีก่อน อาชีพตั้งต้นของพี่สามารถคือการประกอบกิจการจากซุ้มแพอาหาร ก่อนจะต่อยอดไปเป็นห้องพัก ร้านอาหาร รวมไปถึงสวนลิ้นจี่ในพื้นที่รวมกันประมาณ […]
‘เซาะกร่อน’ ใต้เกลียวคลื่นเศรษฐกิจพิเศษ
Reading Time: 3 minutesเซาะกร่อน (ก.) หมายถึงทำให้ร่อยหรอไปทีละน้อย ไม่แน่ว่าสุดท้ายอาจไม่เหลือพื้นที่การเติบโตของเศรษฐกิจฐานราก ไม่มีทรัพยากรที่สมบูรณ์ให้พึ่งพิง และอาจไม่เหลือวิถีชีวิตของผู้คนในภูมิภาคที่ลุ่มรวยด้วยฐานทรัพยากรอย่างภาคใต้ ไม่ใช่แค่นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี ระนองและชุมพร เท่านั้น ในย่างก้าวของความเงียบ (ร่าง)พระราชบัญญัติเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC) 4 ฉบับกำลังย่องเข้าเทียบท่าในรัฐสภา ภาพชีวิตของคนพื้นถิ่นถูกถ่ายทอดผ่านการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ปรากฏชัดในตัวอักษรของเล่มรายงาน Land Bridge Effect ผลกระทบโครงการท่าเรือน้ำลึกแลนด์บริจน์ชุมพร – ระนอง Play Read สัปดาห์นี้จึงต้องยอมรับแต่โดยดีว่า จะมีน้ำเสียงวิชาการหน่อย ๆ เพราะเห็นควรว่า ต้องหยิบตัวเลขที่น่าสนใจจากงานศึกษาในเล่มรายงาน Land Bridge Effect มาเล่าเคล้ากับบทสนทนาของชาวระนองที่ผู้เขียนมีโอกาสพบปะสนทนาเมื่อไม่กี่วันมานี้ อย่างน้อยก็คงจะช่วยขยายเป็นภาพอนาคตให้จิตนาการได้ชัดเจนขึ้น คลื่นทะเลเล็กน้อยสามารถออกเลได้สบาย ๆ 30-50 เดซิเบล ความดังของคลื่นกระทบฝั่งในยามปกติ กำลังสร้างงานสร้างรายได้ในทุกพื้นที่ที่คลื่นซัดถึง ทุกวันนี้การทำประมงพื้นบ้านก่อให้เกิดการจ้างงานในระดับครัวเรือนและชุมชน โดยประมงขนาดเล็กทั้งเรือหัวตัด เรือโทง เรือท้ายตัด ทำให้เกิดการจ้างงานราว 1-2 คนต่อเรือหนึ่งลำ มีรายได้เฉลี่ยคนละ 450-650 บาทต่อวัน จากการใช้ระยะเวลาทำงานเพียง 4-6 ชั่วโมง ผลการสำรวจของทีมวิจัยพบว่า […]
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
การหายไปของ ‘หะยีสุหลง’ การผูกขาดพื้นที่ความทรงจำ
Reading Time: 2 minutesเรื่องราวของหะยีสุหลงไม่ได้เป็นแต่เพียงเรื่องของคนที่ถูกบังคับให้สูญหาย แต่ยังมีเรื่องใหญ่ด้วยคือข้อเรียกร้อง 7 ประการของเขา ซึ่งก็พูดได้เช่นกันว่าจนถึงวันนี้ก็ยังพูดกันได้แบบไม่ “ทะลุ”
ประเทศมืดบอดบ้าใบ้ ไม่รู้อะไรสักอย่าง
Reading Time: < 1 minuteจู่ ๆ ก็นึกถึงคราวต้มยำกุ้งขึ้นมา มีคนล้มละลาย สิ้นเนื้อประดาตัว ฆ่าตัวตายมากมาย มีความเสียหายกระจายไล่ลามไปทั่วโลก และคนมั่งมีที่ยิ่งมั่งมีขึ้นอีกทบเท่าทวีคูณ
เลือดแห่งการตีตรา
Reading Time: 3 minutesเป็นที่รู้กันดีว่าประเทศไทยพบกับวิกฤตเลือดหมดคลังอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่มีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 อย่างไรก็ตาม ยังมีคนบางกลุ่มถูกกีดกันการบริจาคเลือด พร้อมข้อความที่ระบุว่า ‘ไม่รับบริจาคโลหิตอย่างถาวร’ บนเว็บไซต์ของศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติสภากาชาดไทย เพราะเพศสภาพของพวกเขา
MIX
Environment
‘สารหนู’ ไม่ไหลกลับ เศรษฐกิจหลับใหล
Reading Time: 4 minutesความเจ็บปวดบางอย่างอาจทิ้งแผลฝังลึกเอาไว้ เช่นเดียวกับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับแม่น้ำกกยังหลงเหลือให้เห็นซากปรักหักพังของบ้านเรือน รีสอร์ท ตลอดสองฝั่งแม่น้ำกก ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากพายุยางิเมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 บางรีสอร์ททิ้งร้าง รอการซ่อมแซม ฟื้นฟู มาวันนี้ถูกซ้ำเติมอย่างหนักจากพิษ ‘สารหนู’ ข้ามพรมแดน สีที่ขุ่นข้นของแม่น้ำกกในฤดูน้ำหลากเช่นนี้ จึงเสมือนเครื่องบันทึกความเจ็บปวดซ้ำซากของผู้คน สิ่งแวดล้อม และสายน้ำกำลังจมดิ่งในความรุนแรงที่มองไม่เห็น ยิ่งเป็นหมู่บ้าน ‘ไกลปืนเที่ยง’ ตามนิยามของความห่างใกล้เชียงรายมากกว่าเชียงใหม่ ด้วยระยะทาง 96.9 กิโลเมตรจากตัวเมืองเชียงราย เราเดินทางลัดเลาะไปตามเส้นทางถนนแม่จัน-ฝาง บางขณะดินสไลด์ถนนขาดบางช่องจราจร ‘ถึงแล้ว’ บ้านแก่งทรายมูล ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ซึ่งติดกับประเทศเมียนมาโดยมีแม่น้ำกกเป็นแนวพรมแดน ในอดีตเป็นจุดสิ้นสุดทางหลวงแผ่นดินถ้าจะเดินทางต่อไปยังจังหวัดเชียงรายจะต้องนั่งเรือหางยาวล่องไปตามแม่น้ำกกใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงเลยทีเดียว “แก่งกลางแม่น้ำกก เป็นที่มาของชื่อบ้านแก่งทรายมูล เมื่อก่อนจะมีทรายสีขาวเลย แต่ตอนนี้ที่เห็นนี่ไม่ใช่ทรายนะ โคลนทั้งนั้นเลย” เราเลี้ยวตามป้ายบอกทาง ‘ท่าตอน การ์เด้น รีสอร์ท’ บ้านพักหลายหลังสร้างให้กลืนไปกับสวนลิ้นจี่ที่กำลังออกผลพร้อมให้เก็บเกี่ยวในอีกไม่กี่วัน พี่สามารถ พลูเกตุ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแก่งทรายมูล และในอีกฐานหนึ่งคือเป็นผู้ประกอบการรีสอร์ทในพื้นที่ท่าตอน พาเราย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีก่อน อาชีพตั้งต้นของพี่สามารถคือการประกอบกิจการจากซุ้มแพอาหาร ก่อนจะต่อยอดไปเป็นห้องพัก ร้านอาหาร รวมไปถึงสวนลิ้นจี่ในพื้นที่รวมกันประมาณ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Play Read,Economy
‘เซาะกร่อน’ ใต้เกลียวคลื่นเศรษฐกิจพิเศษ
Reading Time: 3 minutesเซาะกร่อน (ก.) หมายถึงทำให้ร่อยหรอไปทีละน้อย ไม่แน่ว่าสุดท้ายอาจไม่เหลือพื้นที่การเติบโตของเศรษฐกิจฐานราก ไม่มีทรัพยากรที่สมบูรณ์ให้พึ่งพิง และอาจไม่เหลือวิถีชีวิตของผู้คนในภูมิภาคที่ลุ่มรวยด้วยฐานทรัพยากรอย่างภาคใต้ ไม่ใช่แค่นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี ระนองและชุมพร เท่านั้น ในย่างก้าวของความเงียบ (ร่าง)พระราชบัญญัติเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC) 4 ฉบับกำลังย่องเข้าเทียบท่าในรัฐสภา ภาพชีวิตของคนพื้นถิ่นถูกถ่ายทอดผ่านการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ปรากฏชัดในตัวอักษรของเล่มรายงาน Land Bridge Effect ผลกระทบโครงการท่าเรือน้ำลึกแลนด์บริจน์ชุมพร – ระนอง Play Read สัปดาห์นี้จึงต้องยอมรับแต่โดยดีว่า จะมีน้ำเสียงวิชาการหน่อย ๆ เพราะเห็นควรว่า ต้องหยิบตัวเลขที่น่าสนใจจากงานศึกษาในเล่มรายงาน Land Bridge Effect มาเล่าเคล้ากับบทสนทนาของชาวระนองที่ผู้เขียนมีโอกาสพบปะสนทนาเมื่อไม่กี่วันมานี้ อย่างน้อยก็คงจะช่วยขยายเป็นภาพอนาคตให้จิตนาการได้ชัดเจนขึ้น คลื่นทะเลเล็กน้อยสามารถออกเลได้สบาย ๆ 30-50 เดซิเบล ความดังของคลื่นกระทบฝั่งในยามปกติ กำลังสร้างงานสร้างรายได้ในทุกพื้นที่ที่คลื่นซัดถึง ทุกวันนี้การทำประมงพื้นบ้านก่อให้เกิดการจ้างงานในระดับครัวเรือนและชุมชน โดยประมงขนาดเล็กทั้งเรือหัวตัด เรือโทง เรือท้ายตัด ทำให้เกิดการจ้างงานราว 1-2 คนต่อเรือหนึ่งลำ มีรายได้เฉลี่ยคนละ 450-650 บาทต่อวัน จากการใช้ระยะเวลาทำงานเพียง 4-6 ชั่วโมง ผลการสำรวจของทีมวิจัยพบว่า […]
วิภาพร วัฒนวิทย์
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Sustainability,Backpack Journalist,Documentary,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
Crack Politics
ยุติธรรม 112 กับ ‘สมชาย ปรีชาศิลปกุล’
Reading Time: 2 minutesต้องยอมรับจริง ๆว่าสถาบันการเมืองไหน ๆ ล้วนแต่มีการเปลี่ยนแปลง เมื่อโลกมันเปลี่ยน ความคิด ความเชื่อ และความเข้าใจของมหาชนก็เปลี่ยน สถาบันมันก็ต้องขยับตำแหน่งแห่งที่คือจะแช่แข็งไว้แบบเดิมไม่ได้ เพราะการห้ามไม่ให้เปลี่ยน การกระทำแบบนี้น่าจะเป็นผลร้ายมากกว่า
Decode
‘สารหนู’ ไม่ไหลกลับ เศรษฐกิจหลับใหล
Reading Time: 4 minutesความเจ็บปวดบางอย่างอาจทิ้งแผลฝังลึกเอาไว้ เช่นเดียวกับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับแม่น้ำกกยังหลงเหลือให้เห็นซากปรักหักพังของบ้านเรือน รีสอร์ท ตลอดสองฝั่งแม่น้ำกก ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากพายุยางิเมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 บางรีสอร์ททิ้งร้าง รอการซ่อมแซม ฟื้นฟู มาวันนี้ถูกซ้ำเติมอย่างหนักจากพิษ ‘สารหนู’ ข้ามพรมแดน สีที่ขุ่นข้นของแม่น้ำกกในฤดูน้ำหลากเช่นนี้ จึงเสมือนเครื่องบันทึกความเจ็บปวดซ้ำซากของผู้คน สิ่งแวดล้อม และสายน้ำกำลังจมดิ่งในความรุนแรงที่มองไม่เห็น ยิ่งเป็นหมู่บ้าน ‘ไกลปืนเที่ยง’ ตามนิยามของความห่างใกล้เชียงรายมากกว่าเชียงใหม่ ด้วยระยะทาง 96.9 กิโลเมตรจากตัวเมืองเชียงราย เราเดินทางลัดเลาะไปตามเส้นทางถนนแม่จัน-ฝาง บางขณะดินสไลด์ถนนขาดบางช่องจราจร ‘ถึงแล้ว’ บ้านแก่งทรายมูล ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ซึ่งติดกับประเทศเมียนมาโดยมีแม่น้ำกกเป็นแนวพรมแดน ในอดีตเป็นจุดสิ้นสุดทางหลวงแผ่นดินถ้าจะเดินทางต่อไปยังจังหวัดเชียงรายจะต้องนั่งเรือหางยาวล่องไปตามแม่น้ำกกใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงเลยทีเดียว “แก่งกลางแม่น้ำกก เป็นที่มาของชื่อบ้านแก่งทรายมูล เมื่อก่อนจะมีทรายสีขาวเลย แต่ตอนนี้ที่เห็นนี่ไม่ใช่ทรายนะ โคลนทั้งนั้นเลย” เราเลี้ยวตามป้ายบอกทาง ‘ท่าตอน การ์เด้น รีสอร์ท’ บ้านพักหลายหลังสร้างให้กลืนไปกับสวนลิ้นจี่ที่กำลังออกผลพร้อมให้เก็บเกี่ยวในอีกไม่กี่วัน พี่สามารถ พลูเกตุ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแก่งทรายมูล และในอีกฐานหนึ่งคือเป็นผู้ประกอบการรีสอร์ทในพื้นที่ท่าตอน พาเราย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีก่อน อาชีพตั้งต้นของพี่สามารถคือการประกอบกิจการจากซุ้มแพอาหาร ก่อนจะต่อยอดไปเป็นห้องพัก ร้านอาหาร รวมไปถึงสวนลิ้นจี่ในพื้นที่รวมกันประมาณ […]
‘เซาะกร่อน’ ใต้เกลียวคลื่นเศรษฐกิจพิเศษ
Reading Time: 3 minutesเซาะกร่อน (ก.) หมายถึงทำให้ร่อยหรอไปทีละน้อย ไม่แน่ว่าสุดท้ายอาจไม่เหลือพื้นที่การเติบโตของเศรษฐกิจฐานราก ไม่มีทรัพยากรที่สมบูรณ์ให้พึ่งพิง และอาจไม่เหลือวิถีชีวิตของผู้คนในภูมิภาคที่ลุ่มรวยด้วยฐานทรัพยากรอย่างภาคใต้ ไม่ใช่แค่นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี ระนองและชุมพร เท่านั้น ในย่างก้าวของความเงียบ (ร่าง)พระราชบัญญัติเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC) 4 ฉบับกำลังย่องเข้าเทียบท่าในรัฐสภา ภาพชีวิตของคนพื้นถิ่นถูกถ่ายทอดผ่านการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ปรากฏชัดในตัวอักษรของเล่มรายงาน Land Bridge Effect ผลกระทบโครงการท่าเรือน้ำลึกแลนด์บริจน์ชุมพร – ระนอง Play Read สัปดาห์นี้จึงต้องยอมรับแต่โดยดีว่า จะมีน้ำเสียงวิชาการหน่อย ๆ เพราะเห็นควรว่า ต้องหยิบตัวเลขที่น่าสนใจจากงานศึกษาในเล่มรายงาน Land Bridge Effect มาเล่าเคล้ากับบทสนทนาของชาวระนองที่ผู้เขียนมีโอกาสพบปะสนทนาเมื่อไม่กี่วันมานี้ อย่างน้อยก็คงจะช่วยขยายเป็นภาพอนาคตให้จิตนาการได้ชัดเจนขึ้น คลื่นทะเลเล็กน้อยสามารถออกเลได้สบาย ๆ 30-50 เดซิเบล ความดังของคลื่นกระทบฝั่งในยามปกติ กำลังสร้างงานสร้างรายได้ในทุกพื้นที่ที่คลื่นซัดถึง ทุกวันนี้การทำประมงพื้นบ้านก่อให้เกิดการจ้างงานในระดับครัวเรือนและชุมชน โดยประมงขนาดเล็กทั้งเรือหัวตัด เรือโทง เรือท้ายตัด ทำให้เกิดการจ้างงานราว 1-2 คนต่อเรือหนึ่งลำ มีรายได้เฉลี่ยคนละ 450-650 บาทต่อวัน จากการใช้ระยะเวลาทำงานเพียง 4-6 ชั่วโมง ผลการสำรวจของทีมวิจัยพบว่า […]
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
TOMORROW IS NOW อนาคตอยู่ในม็อบ ?
Reading Time: 2 minutesถ้าเราไม่ออกมาในวันนี้ อนาคตเราจะไปในทางไหน ในเมื่อเส้นทางไปข้างหน้ายังเต็มไปด้วยปัญหา ความชัดเจนคือการออกมาเรียกร้อง สิทธิ และเสรีภาพ ที่เราควรมีเพื่ออนาคตที่ดีและมีทางออกของประเทศในวันข้างหน้า เสียงสะท้อนส่วนหนึ่งจากคนรุ่นใหม่ที่แสดงออกเพื่อกู้อนาคตของตัวเองกลับมา
สนพ.เล็ก แต่ ‘Passion ใหญ่’ บทสนทนานิยายยูริกับ lily house.
Reading Time: 2 minutesจริงๆ แล้วนิยายวายไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในขอบเขตชายรักชายเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงนิยายประเภทหญิงรักหญิงหรือที่เรียกว่ายูริ (Yuri) ด้วยเช่นกัน
“ไม่มีที่ไหนเขาทำกัน” เผด็จการข้อมูลที่ฉุดรั้งความก้าวหน้าของรัฐสวัสดิการ
Reading Time: < 1 minuteคำอธิบายมากมายสารพัดที่จะสรุปว่า เราไม่พร้อมกับรัฐสวัสดิการ และคนไทยไม่สมควรที่จะมีชีวิตที่ดีขึ้น คำอธิบายทั้งหลายเหล่านี้ เต็มไปด้วยความปรารถนาดีแต่กลับทำให้เรื่องรัฐสวัสดิการกลายเป็นเรื่องซับซ้อน ผูกขาดความหมาย และกลายเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้
เรียนรู้ ‘อำนาจชนชั้นนำ’ ทลายกำแพงกั้นเส้นเขตแดนประชาชน
Reading Time: 2 minutesอดีต ปัจจุบัน และอนาคตของผู้วาง “กฏเกม” ทางการเมืองในอุษาคเนย์ คำโปรยของหนังสือ “The Ruling Game : ชนชั้นนำและอำนาจในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้” เขียนโดย รศ.ดร. ดุลยภาค ปรีชารัชช เป็นหนังสือที่สำรวจถึงวิธีการที่ชนชั้นนำในภูมิภาคนี้ใช้อำนาจเพื่อสร้าง และรักษาอิทธิพลของตนในระดับต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นในด้านการเมือง เศรษฐกิจ หรือสังคม
SLIDER • HERO
Environment
‘สารหนู’ ไม่ไหลกลับ เศรษฐกิจหลับใหล
Reading Time: 4 minutesความเจ็บปวดบางอย่างอาจทิ้งแผลฝังลึกเอาไว้ เช่นเดียวกับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับแม่น้ำกกยังหลงเหลือให้เห็นซากปรักหักพังของบ้านเรือน รีสอร์ท ตลอดสองฝั่งแม่น้ำกก ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากพายุยางิเมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 บางรีสอร์ททิ้งร้าง รอการซ่อมแซม ฟื้นฟู มาวันนี้ถูกซ้ำเติมอย่างหนักจากพิษ ‘สารหนู’ ข้ามพรมแดน สีที่ขุ่นข้นของแม่น้ำกกในฤดูน้ำหลากเช่นนี้ จึงเสมือนเครื่องบันทึกความเจ็บปวดซ้ำซากของผู้คน สิ่งแวดล้อม และสายน้ำกำลังจมดิ่งในความรุนแรงที่มองไม่เห็น ยิ่งเป็นหมู่บ้าน ‘ไกลปืนเที่ยง’ ตามนิยามของความห่างใกล้เชียงรายมากกว่าเชียงใหม่ ด้วยระยะทาง 96.9 กิโลเมตรจากตัวเมืองเชียงราย เราเดินทางลัดเลาะไปตามเส้นทางถนนแม่จัน-ฝาง บางขณะดินสไลด์ถนนขาดบางช่องจราจร ‘ถึงแล้ว’ บ้านแก่งทรายมูล ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ซึ่งติดกับประเทศเมียนมาโดยมีแม่น้ำกกเป็นแนวพรมแดน ในอดีตเป็นจุดสิ้นสุดทางหลวงแผ่นดินถ้าจะเดินทางต่อไปยังจังหวัดเชียงรายจะต้องนั่งเรือหางยาวล่องไปตามแม่น้ำกกใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงเลยทีเดียว “แก่งกลางแม่น้ำกก เป็นที่มาของชื่อบ้านแก่งทรายมูล เมื่อก่อนจะมีทรายสีขาวเลย แต่ตอนนี้ที่เห็นนี่ไม่ใช่ทรายนะ โคลนทั้งนั้นเลย” เราเลี้ยวตามป้ายบอกทาง ‘ท่าตอน การ์เด้น รีสอร์ท’ บ้านพักหลายหลังสร้างให้กลืนไปกับสวนลิ้นจี่ที่กำลังออกผลพร้อมให้เก็บเกี่ยวในอีกไม่กี่วัน พี่สามารถ พลูเกตุ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแก่งทรายมูล และในอีกฐานหนึ่งคือเป็นผู้ประกอบการรีสอร์ทในพื้นที่ท่าตอน พาเราย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีก่อน อาชีพตั้งต้นของพี่สามารถคือการประกอบกิจการจากซุ้มแพอาหาร ก่อนจะต่อยอดไปเป็นห้องพัก ร้านอาหาร รวมไปถึงสวนลิ้นจี่ในพื้นที่รวมกันประมาณ […]
Play Read
‘เซาะกร่อน’ ใต้เกลียวคลื่นเศรษฐกิจพิเศษ
Reading Time: 3 minutesเซาะกร่อน (ก.) หมายถึงทำให้ร่อยหรอไปทีละน้อย ไม่แน่ว่าสุดท้ายอาจไม่เหลือพื้นที่การเติบโตของเศรษฐกิจฐานราก ไม่มีทรัพยากรที่สมบูรณ์ให้พึ่งพิง และอาจไม่เหลือวิถีชีวิตของผู้คนในภูมิภาคที่ลุ่มรวยด้วยฐานทรัพยากรอย่างภาคใต้ ไม่ใช่แค่นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี ระนองและชุมพร เท่านั้น ในย่างก้าวของความเงียบ (ร่าง)พระราชบัญญัติเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC) 4 ฉบับกำลังย่องเข้าเทียบท่าในรัฐสภา ภาพชีวิตของคนพื้นถิ่นถูกถ่ายทอดผ่านการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ปรากฏชัดในตัวอักษรของเล่มรายงาน Land Bridge Effect ผลกระทบโครงการท่าเรือน้ำลึกแลนด์บริจน์ชุมพร – ระนอง Play Read สัปดาห์นี้จึงต้องยอมรับแต่โดยดีว่า จะมีน้ำเสียงวิชาการหน่อย ๆ เพราะเห็นควรว่า ต้องหยิบตัวเลขที่น่าสนใจจากงานศึกษาในเล่มรายงาน Land Bridge Effect มาเล่าเคล้ากับบทสนทนาของชาวระนองที่ผู้เขียนมีโอกาสพบปะสนทนาเมื่อไม่กี่วันมานี้ อย่างน้อยก็คงจะช่วยขยายเป็นภาพอนาคตให้จิตนาการได้ชัดเจนขึ้น คลื่นทะเลเล็กน้อยสามารถออกเลได้สบาย ๆ 30-50 เดซิเบล ความดังของคลื่นกระทบฝั่งในยามปกติ กำลังสร้างงานสร้างรายได้ในทุกพื้นที่ที่คลื่นซัดถึง ทุกวันนี้การทำประมงพื้นบ้านก่อให้เกิดการจ้างงานในระดับครัวเรือนและชุมชน โดยประมงขนาดเล็กทั้งเรือหัวตัด เรือโทง เรือท้ายตัด ทำให้เกิดการจ้างงานราว 1-2 คนต่อเรือหนึ่งลำ มีรายได้เฉลี่ยคนละ 450-650 บาทต่อวัน จากการใช้ระยะเวลาทำงานเพียง 4-6 ชั่วโมง ผลการสำรวจของทีมวิจัยพบว่า […]
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
Sustainability
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Columnist
ทบทวนคลื่นกระแสรัฐสวัสดิการ ปี 2565
Reading Time: < 1 minuteในปี 2565 การต่อสู้เรื่องรัฐสวัสดิการยังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ความสำคัญที่ยังจำเป็นต้องย้ำเตือนคือแม้ว่าอาจยังไม่ได้สัมผัสถึงนโยบายที่เป็นรูปธรรม แต่การต่อสู้ได้ยกระดับและเพดานของการต่อสู้ให้การต่อสู้เพื่อการสร้างรัฐสวัสดิการในมิติต่าง ๆ กลายเป็นที่พูดถึงและยอมรับมากขึ้นในวงกว้าง หากทำการสรุปประเด็นขับเคลื่อนที่เกี่ยวพันกับเรื่องรัฐสวัสดิการที่ถูกพูดถึงในวงกว้างสามารถสรุปสามประเด็น ประเด็นแรกคือประเด็นบำนาญ ประเด็นที่สองคือ เรื่องล้างหนี้ กยศ. และเรียนมหาวิทยาลัยฟรี ส่วนประเด็นที่สามคือประเด็นการขยายวันลาคลอด 180 วัน บทความนี้จะทำการทบทวนว่าประเด็นทั้งสามถูกผลักดันไปในแนวทางใดบ้างในสังคม
Economy
ข้าวโพดนายทุน ฝุ่นข้ามแดนในภาวะสงครามเมียนมา
Reading Time: 4 minutesกว่าทศวรรษแห่งคำถามบนแปลงข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ตัวเลขส่งออกและพื้นที่ปลูกที่โตต่อเนื่อง สวนทางกับรายได้เกษตรกรบนน่านน้ำสีน้ำตาล และไฟสงครามที่เต็มไปด้วย ‘หนี้’
SLIDER • CARD
Environment
‘สารหนู’ ไม่ไหลกลับ เศรษฐกิจหลับใหล
Reading Time: 4 minutesความเจ็บปวดบางอย่างอาจทิ้งแผลฝังลึกเอาไว้ เช่นเดียวกับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับแม่น้ำกกยังหลงเหลือให้เห็นซากปรักหักพังของบ้านเรือน รีสอร์ท ตลอดสองฝั่งแม่น้ำกก ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากพายุยางิเมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 บางรีสอร์ททิ้งร้าง รอการซ่อมแซม ฟื้นฟู มาวันนี้ถูกซ้ำเติมอย่างหนักจากพิษ ‘สารหนู’ ข้ามพรมแดน สีที่ขุ่นข้นของแม่น้ำกกในฤดูน้ำหลากเช่นนี้ จึงเสมือนเครื่องบันทึกความเจ็บปวดซ้ำซากของผู้คน สิ่งแวดล้อม และสายน้ำกำลังจมดิ่งในความรุนแรงที่มองไม่เห็น ยิ่งเป็นหมู่บ้าน ‘ไกลปืนเที่ยง’ ตามนิยามของความห่างใกล้เชียงรายมากกว่าเชียงใหม่ ด้วยระยะทาง 96.9 กิโลเมตรจากตัวเมืองเชียงราย เราเดินทางลัดเลาะไปตามเส้นทางถนนแม่จัน-ฝาง บางขณะดินสไลด์ถนนขาดบางช่องจราจร ‘ถึงแล้ว’ บ้านแก่งทรายมูล ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ซึ่งติดกับประเทศเมียนมาโดยมีแม่น้ำกกเป็นแนวพรมแดน ในอดีตเป็นจุดสิ้นสุดทางหลวงแผ่นดินถ้าจะเดินทางต่อไปยังจังหวัดเชียงรายจะต้องนั่งเรือหางยาวล่องไปตามแม่น้ำกกใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงเลยทีเดียว “แก่งกลางแม่น้ำกก เป็นที่มาของชื่อบ้านแก่งทรายมูล เมื่อก่อนจะมีทรายสีขาวเลย แต่ตอนนี้ที่เห็นนี่ไม่ใช่ทรายนะ โคลนทั้งนั้นเลย” เราเลี้ยวตามป้ายบอกทาง ‘ท่าตอน การ์เด้น รีสอร์ท’ บ้านพักหลายหลังสร้างให้กลืนไปกับสวนลิ้นจี่ที่กำลังออกผลพร้อมให้เก็บเกี่ยวในอีกไม่กี่วัน พี่สามารถ พลูเกตุ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแก่งทรายมูล และในอีกฐานหนึ่งคือเป็นผู้ประกอบการรีสอร์ทในพื้นที่ท่าตอน พาเราย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีก่อน อาชีพตั้งต้นของพี่สามารถคือการประกอบกิจการจากซุ้มแพอาหาร ก่อนจะต่อยอดไปเป็นห้องพัก ร้านอาหาร รวมไปถึงสวนลิ้นจี่ในพื้นที่รวมกันประมาณ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Play Read,Economy
‘เซาะกร่อน’ ใต้เกลียวคลื่นเศรษฐกิจพิเศษ
Reading Time: 3 minutesเซาะกร่อน (ก.) หมายถึงทำให้ร่อยหรอไปทีละน้อย ไม่แน่ว่าสุดท้ายอาจไม่เหลือพื้นที่การเติบโตของเศรษฐกิจฐานราก ไม่มีทรัพยากรที่สมบูรณ์ให้พึ่งพิง และอาจไม่เหลือวิถีชีวิตของผู้คนในภูมิภาคที่ลุ่มรวยด้วยฐานทรัพยากรอย่างภาคใต้ ไม่ใช่แค่นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี ระนองและชุมพร เท่านั้น ในย่างก้าวของความเงียบ (ร่าง)พระราชบัญญัติเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC) 4 ฉบับกำลังย่องเข้าเทียบท่าในรัฐสภา ภาพชีวิตของคนพื้นถิ่นถูกถ่ายทอดผ่านการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ปรากฏชัดในตัวอักษรของเล่มรายงาน Land Bridge Effect ผลกระทบโครงการท่าเรือน้ำลึกแลนด์บริจน์ชุมพร – ระนอง Play Read สัปดาห์นี้จึงต้องยอมรับแต่โดยดีว่า จะมีน้ำเสียงวิชาการหน่อย ๆ เพราะเห็นควรว่า ต้องหยิบตัวเลขที่น่าสนใจจากงานศึกษาในเล่มรายงาน Land Bridge Effect มาเล่าเคล้ากับบทสนทนาของชาวระนองที่ผู้เขียนมีโอกาสพบปะสนทนาเมื่อไม่กี่วันมานี้ อย่างน้อยก็คงจะช่วยขยายเป็นภาพอนาคตให้จิตนาการได้ชัดเจนขึ้น คลื่นทะเลเล็กน้อยสามารถออกเลได้สบาย ๆ 30-50 เดซิเบล ความดังของคลื่นกระทบฝั่งในยามปกติ กำลังสร้างงานสร้างรายได้ในทุกพื้นที่ที่คลื่นซัดถึง ทุกวันนี้การทำประมงพื้นบ้านก่อให้เกิดการจ้างงานในระดับครัวเรือนและชุมชน โดยประมงขนาดเล็กทั้งเรือหัวตัด เรือโทง เรือท้ายตัด ทำให้เกิดการจ้างงานราว 1-2 คนต่อเรือหนึ่งลำ มีรายได้เฉลี่ยคนละ 450-650 บาทต่อวัน จากการใช้ระยะเวลาทำงานเพียง 4-6 ชั่วโมง ผลการสำรวจของทีมวิจัยพบว่า […]
วิภาพร วัฒนวิทย์
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Sustainability,Backpack Journalist,Documentary,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
Columnist
‘ซ่อมสุข’ ปฐมพยาบาลบาดแผลทางอารมณ์
Reading Time: < 1 minuteใต้รอยยิ้ม : ) ไม่ได้แปลว่าทุกอย่างราบรื่น ภายใต้ความสุขก็ไม่ได้หมายความว่าเราไม่มีบาดแผล กับคำพูดที่ว่ายิ่งโตยิ่งมีแผล นั่นจริงยิ่งกว่า การถูกปฏิเสธ , ความเหงา , การสูญเสียและเหตุการณ์สะเทือนใจ , ความรู้สึกผิด , การครุ่นคิด , ความล้มเหลว และความเคารพในตัวเองต่ำ ล้วนมีอนุภาพมหาศาลในการสร้างบาดแผลทางอารมณ์
วิภาพร วัฒนวิทย์
News,Human & Society
สูงวัย จน ป่วย และเดียวดาย
Reading Time: 2 minutes“ตลอด 20 ปีที่ผ่านมา ผู้สูงอายุในกลุ่มที่มีรายได้น้อย เพิ่มจาก 20% เป็น 37%”
ฟาห์เรนน์ นิยมเดชา
Crack Politics
4 เหล่าทัพ จะปฏิวัติหรือปฏิรูป ?
Reading Time: 3 minutesเจ้าหน้าที่ตำรวจทหารก็อยากออกมาพูดไม่ต่างจากประชาชน แต่สิ่งที่เราเจอ คือการปราม ตั้งแต่สุ่มตรวจมือถือ ไปจนถึงอุ้มหายสาบสูญ
พริม มณีโชติ
News
‘จาก 220 จะต้องเสีย 537 บาท’ ลูกไก่ในกำมือทุนผูกขาดคลื่นความถี่?
Reading Time: 3 minutesการลดลงของผู้เล่นในตลาดโทรคมนาคมซึ่งเป็นโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่และควรมีผู้ประกอบการแข่งขันกันอย่างเสรีและเป็นธรรม ไม่ว่าจะเป็นดีล TRUE-DTAC หรือ ดีล AIS-3BB ย่อมส่งผลต่อภาพรวมของอุตสาหกรรม และส่งผลโดยตรงถึงผู้บริโภคที่สภาองค์กรของผู้บริโภค ประมาณการณ์ว่าผู้บริโภคจะต้องจ่ายค่าบริการแพงขึ้นถึง 120%
ณัฐพร เทพานนท์
Inequality,Story
บ้านนอกคอกนา: จนถึงตอนนี้เราก็ยังไม่มีขนส่งสาธารณะ
Reading Time: 3 minutesทำไมการพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะในไทยจึงไม่สำเร็จเสียที ไม่มีใครตอบได้ว่าเพราะอะไรกันแน่รถขนส่งสาธารณะในเมืองรองจึงลดหายตายจากกันไปวันแล้ววันเล่า ไม่มีใครถามอย่างจริงจังว่า จะทำอย่างไรประเทศไทย (ที่ไม่ใช่ประเทศกรุงเทพ) จึงมีระบบขนส่งสาธารณะได้อย่างประเทศอื่นบ้าง
ปรีชาญา ชาวกัณหา
