SLIDER • HEADLINE
GRID • HERO
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
Columnist
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
New World Order
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
Conflict Resolution
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Backpack Journalist
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Human & Society
‘รอยยับ’ ประจักษ์พยานในวัยหนุ่ม
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าเราปราณีตกับการใช้ชีวิตมากน้อยแค่ไหน โอกาสที่จะมีข้อบกพร่องย่อมที่จะเกิดขึ้นได้ ไม่ว่าจะด้วยเรื่องใดก็ตาม ถือว่าเป็นเรื่องปกติธรรมดา ทามกลางการใช้ชีวิตในแต่ล่ะช่วงวันวัย ย่อมมีเรื่องที่ไม่ได้ดังใจตัวเองอยู่บ้าง และขัดใจตัวเองกันอยู่บ้างเป็นเรื่องปกติ เขาถึงว่าอย่าไปคาดหวังว่าชีวิตจะปกติราบรื่น เอาแค่ให้มีสติได้รู้ทั่วพร้อมไปทั้งวัน บางครั้งก็แทบจะเป็นไปไม่ได้ บางคนเป็นเช่นนั้นจริงๆ
GRID • CARD
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Columnist,Welfare state
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
New World Order,Play Read
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Conflict Resolution,Environment
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
ธเนศ แสงทองศรีกมล
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Decode
Backpack Journalist,Documentary,Sustainability,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
News
แสงอาทิตย์สาดถึงเราอย่างเหลือเฟือและเท่าเทียม แต่ประชาธิปไตยทางพลังงานยังไม่เกิด
Reading Time: 3 minutesในวันที่รัฐไทยอยากลดค่าไฟแพงด้วยพลังงานสะอาด อะไรคือปัจจัยที่ทำให้ไทยยังไปไม่ถึงฝั่งฝันของการลดภาระค่าไฟประชาชน
อโนมา สอนบาลี
Welfare state
ไม่มีประเทศไหนล้มละลายเพราะดูแลประชาชน: จากฟินแลนด์ถึงไทย
Reading Time: < 1 minuteฟินแลนด์ในอดีตก็เหมือนประเทศไทย แรงงานนอกระบบเยอะ คนรายได้น้อย ไม่เข้าถึงการศึกษา
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
Crack Politics,Interviews
สู้แค่ไหนก็ถึงทางตัน: แรงสั่นไหวในคดี 112 ผ่านไป 7 ปีเพิ่มระดับ “ผันผวน รุนแรง” สร้างวัฒนธรรมเผือกร้อน “ทำให้ผ่านไป ถือไว้มันจะร้อน”
Reading Time: 4 minutesกฎหมายต้องมั่นคง ไม่ผันผวน แต่วันนี้การใช้ ม.112 กำลังผันผวนมากที่สุด ใต้คำถาม “เราจะอยู่กับกระบวนกระยุติธรรมเช่นนี้หรือ” De/Code คุยกับ ทนายเมย์-พูนสุข พูนเจริญ ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ถึงความผันผวนของการใช้ ม.112 ที่วันนี้ไม่ใช่แค่เรื่องของคนที่ต้องคดี แต่หมายถึงหากยังมีคนเพิกเฉยนั่นอาจแปลได้ถึงการยอมรับกระบวนแบบนี้ในวันที่คุณเป็น “เหยื่อ” เสียเอง
กัลยาวีร์ แววคล้ายหงษ์
GRID • LIST • PAGINATION
แฟนพันธุ์แท้ ‘ระบบสุริยะ’
Reading Time: < 1 minuteเด็กผู้ชายตัวเล็กอายุ 13 ปี ที่เคยเปิดตัวในรายการแฟนพันธุ์แท้ ตอน ระบบสุริยะในปี 2014 ได้เติบโตขึ้นมาเป็นนักสร้างเนื้อหาหรือคอนเทนต์ครีเอเตอร์ (Content Creator) อายุ 20 ต้น ๆ ในนาม KornKT หรือที่รู้จักอย่างเป็นทางการในชื่อกรทอง วิริยะเศวตกุล
Anxious People – เราเป็นมนุษย์วายป่วงเหมือนกันหรือเปล่านะ ?
Reading Time: 2 minutesจริง ๆ เราก็เป็นคนที่อ่านหนังสือแนวนิยายบ้าง แต่การที่จะหยิบนิยายมารีวิว ทำให้เราคิดหนักมากก.. กลัวว่าจะเล่าได้ไม่ดี (ตัวละครมันเยอะ) แต่สิ่งที่ทำให้เราตัดสินใจหยิบหนังสือเล่มนี้ขึ้นมาอ่าน เพราะว่าเราก็เป็นคนหนึ่งที่วิตกกังวล
วัยเลขเจ็ดของ ‘ป้าสาย’ ไม่เคยสบายเลยสักครั้ง
Reading Time: 2 minutesหญิงสูงวัย ที่ตัวเลขบอกอายุขึ้นต้นด้วยเลขเจ็ด ผมสีผมเป็นสีขาวไม่มีสีอื่นแซม รูปร่างผอมมักสวมผ้าถุง ใส่เสื้อผ้าเนื้อเบามีระบายลูกไม้สมวัย นาน ๆ ที จะเห็นป้าสายใส่เสื้อยืดสกรีนชื่อชุมชนทำให้ป้าดูสดใสอ่อนกว่าวัยขึ้นเป็นสิบปี ด้วยวัยขนาดนี้เวลาไปไหนมาไหน ผมจึงเห็นป้าต้องเดินโขยกเขยกโดยมีไม้เท้าช่วยประคอง แต่ถึงกระนั้น ป้าก็ยังทำงานหาเลี้ยงตัวเองอยู่
ไม่แตะทุนใหญ่ตัวการ PM 2.5 ‘เราก็ไม่รอดกันหมด’
Reading Time: 3 minutesรัฐเห็นอะไรสำคัญและเร่งด่วนไปกว่าชีวิตของคนในประเทศ?แก้ปัญหา PM 2.5 ที่ปลายเหตุไม่เคยได้ผล ทำไมไม่แก้ที่ต้นตอ? ไม่อยากตายผ่อนส่งเพราะมลพิษทางอากาศ เราทำอะไรได้บ้างในฐานะพลเมือง?
ก้าวข้ามCSR แบบเดิม ๆ เริ่มสร้างเศรษฐกิจฐานมนุษย์
Reading Time: 2 minutesในโลกของธุรกิจยุคใหม่ นอกเหนือจากผลกำไรแล้ว สิ่งที่ภาคธุรกิจต้องคำนึงถึงอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยง คือผลกระทบต่อสังคมและความรับผิดชอบต่อสังคม
Train To Pakistan โศกนาฏกรรมในฤดูร้อน
Reading Time: 3 minutesการอยู่ร่วมกันโดยสงบสุขของชาวซิกข์ ฮินดู และมุสลิมในหมู่บ้านมาโนมาจา พวกเขาใช้ชีวิตประจำวันโดยไม่ได้รับรู้ข่าวสารความรุนแรงจากโลกภายนอก จนกระทั่งวันหนึ่งเกิดการฆาตกรรมขึ้นในหมู่บ้าน ตามมาด้วยขบวนรถไฟที่แล่นมาจากปากีสถาน พร้อมศพของชาวซิกข์และฮินดูนับพันศพ หลังจากเหตุการณ์ดังกล่าว หมู่บ้านมาโนมาจาก็เปลี่ยนไปแบบไม่หวนกลับมา
GRID • CAPTION
GRID • CARD • HIDE SUMMARY
GRID • CONTENT
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
เดซิเบลของการแจ้งเตือน วิกฤติหลังไซเรนเที่ยงคืน เสียงเตือนว่าเรา ‘ไม่วางแผนรับมือ’ แบบวันนี้ไม่ได้แล้ว
Reading Time: 4 minutesถ้าการเตรียมแผนรับมือภัยพิบัติเป็นเหมือนกับบทละครหรือ ‘ซีเนริโอ’ ประชาชนที่เป็นผู้เล่น ควรมีโอกาสได้ออกแบบ และเข้าไปมีบทบาทในเตรียมแผนรับมือภัยพิบัติให้เสร็จสมบูรณ์ เมื่อเกิดภัยแล้ว จะไม่นำไปสู่การตั้งคำถามของประชาชนว่าควรทำอย่างไรต่อ หรือรู้ภัยที่กำลังมา แต่ไม่มีแผนรองรับในช่วงเวลาการเกิดภัย
โคลอมเบีย (2): เปลี่ยนเมืองอันตรายให้กลายเป็นมิตร
Reading Time: 4 minutesในฐานะนักมานุษยวิทยา ผมอยากพูดถึงประสบการณ์จากการได้เดินอยู่ในเมืองเมเดยิน และเมืองโบโกต้า ซึ่งเป็นเมืองหลวงของประเทศโคลอมเบียราวหนึ่งสัปดาห์ และรู้สึกได้ว่า เมืองเมเดยินเป็นเมืองที่เป็นมิตรมาก
วิมาน ‘เอนจอยเมนต์’
Reading Time: 3 minutesเราเอนจอยกับอะไร เราก็เป็นอย่างนั้น, มันสำคัญที่คุณจะรู้ว่า เราเป็นใคร ขาดพร่องสิ่งใดในส่วนลึกแห่งจิตใจ หลายอย่างผิดแผน ไม่ลงรอยและร่ำเรียนวิชา “ความไม่แน่นอน” อยู่ร่ำไป ใฝ่ฝันถึงส่วนที่หายไป ฝันถึงความรักในความหมายสูงสุดของถ้อยคำ
MIX
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Columnist,Welfare state
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
New World Order,Play Read
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Conflict Resolution,Environment
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
ธเนศ แสงทองศรีกมล
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Decode
Backpack Journalist,Documentary,Sustainability,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
Human & Society
รักปรากฏในบทกวี
Reading Time: < 1 minuteกวีนิพนธ์ ลำดับที่ 15 ของ ด๊ะ โรสนี นูรฟารีดาในคอลัมน์ The Passenger ของเว็บไซต์ Decode.plus
โรสนี นูรฟารีดา
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
ไกลบ้านเพราะการเมือง 14 ปีของการลี้ภัยและประชาธิปไตยที่ทลายเจ้า-ปืน-ทุนของ ‘จรรยา ยิ้มประเสริฐ’
Reading Time: 5 minutesฉากชีวิตของจรรยา ยิ้มประเสริฐ จากเด็กเรียนดีแห่งบางปลาม้ากลายเป็นคนไม่รักในหลวง สู่ข้อถกเถียงมาตรา 112 ในวันที่กฎหมายภายใต้ความจงรักภักดีนี้ยังบีบบังคับให้ใครหลายคนต้องไกลบ้าน ไม่ได้กลับบ้าน หรือกลับบ้านเพียงร่างที่ไร้วิญญาน
ถึงเวลาสร้างประวัติศาสตร์ฉบับประชาชน เขียนเครื่องหมายคำถามตัวใหญ่กับการถูกทำให้หายไปอำนาจรวมตัวต่อรองของประชาชนต่อสถาบันกษัตริย์ คณะรัฐประหาร ทุนผูกขาด รวมถึงรัฐบาลอภิสิทธิ์และพรรคเพื่อไทย ในความขัดแย้งตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา สังคมไทยกำลังก้าวข้ามความขัดแย้งแบบใดกันแน่
58 ปีตลอดชีวิต 14 ปีที่ต้องลี้ภัยกับ 1 ความหวังของจรรยา สังคมไทยในวันข้างหน้าจะไม่มีคนรุ่นใหม่คนไหนต้องลี้ภัยอีกแล้ว
บิวตี้ พริวิเลจ สิทธิพิเศษที่ไม่หายไปไหน
Reading Time: 2 minutesBeauty Privilges มงกุฎที่ไม่ได้มีเป็นชิ้นส่วน แต่เป็นการยกย่องบุคคลที่มีความสวยตามคติ แล้วบุคคลเหล่านั้นจะได้สวมมงกุฎนี้ไปโดยปริยาย
มหากาพย์เหมืองหินฝั่งอันดามัน ชัยชนะในอดีตความพ่ายแพ้ที่กำลังเริ่มต้น
Reading Time: 4 minutesDe/code ลงพื้นที่ 3 ภูเขา 3 เรื่องราว ถอดบทเรียนเขาคูหา เดินขึ้นเขาโต๊ะกรังความหวังกับคนรุ่นใหม่ และการยืนหยัดต่อสู้ของผู้หญิงตัวคนเดียวเพื่อปกป้องเขาลูกเล็กลูกใหญ่
“สื่อมืออาชีพ” สถานะที่ไร้เสน่ห์
Reading Time: 1 minuteสื่อมวลชนต่างพูดถึงคุณค่าของวิชาชีพตัวเองอย่างภาคภูมิใจ พวกเขาถือตัวเองว่าเป็นปากกระบอกเสียงให้ประชาชน เป็นสุนัขเฝ้าบ้าน เตือนภัยให้กับสังคม
SLIDER • HERO
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
Columnist
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
New World Order
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
Conflict Resolution
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Backpack Journalist
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Economy
แรงงานแพลตฟอร์มหญิง: เจองานไม่ตรงปก ถูกคุกคาม ไร้อำนาจต่อรอง และข้อท้าทายในการรวมกลุ่ม
Reading Time: 2 minutesเปิดชีวิตคนงานแพลตฟอร์มหญิง ค่าแรงลดเพราะตลาดแข่งขันสูง แถมไม่มี/ไม่รู้รายละเอียดสัญญาจ้างงาน และแบกต้นทุนการทำงานเองทุกอย่าง เจอลูกค้าไม่ตรงปก-คุกคามทางเพศ แต่เรียกร้องอะไรไม่ได้ ต้องพึ่งพากันเอง เชื่อการรวมกลุ่มสร้างอำนาจต่อรองสิทธิแรงงานได้ ไม่สู้เพียงลำพัง
Columnist
ความเดียวดาย…โอบกอดมนุษย์ลูก
Reading Time: 2 minutesคำถามที่สร้างบรรยากาศความอ้างว้างในจิตใจอย่างบอกไม่ถูก ระหว่างการเวิร์กช็อปสอนเขียนของพี่แหม่ม-วีรพร นิติประภา มนุษย์แม่ท่านหนึ่งผู้เป็นนักเขียนดับเบิลซีไรต์ ตั้งคำถามเพื่อให้ผู้ร่วมวงแต่ละคนบอกเล่าถึงสิ่งที่ ‘กัดกิน’ พวกเขา
SLIDER • CARD
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Columnist,Welfare state
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
New World Order,Play Read
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Conflict Resolution,Environment
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
ธเนศ แสงทองศรีกมล
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Decode
Backpack Journalist,Documentary,Sustainability,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
Futurism,Journalism
รอยเท้าดิจิทัลที่ตามหลอกหลอนจากความ “ไม่รู้”
Reading Time: 2 minutesDigital footprint หรือรอยเท้าดิจิทัล เป็นสิ่งที่เกิดจากการกระทำของเราบนสื่อดิจิทัลต่าง ๆ แม้ว่าสิ่งนั้นจะเกิดจากความ “ไม่รู้” แต่สิ่งที่ตามมานั้น ก็อาจส่งผลกระทบเป็นวงกว้างเกินกว่าที่เราจะเรียนรู้และรับมือได้ทัน จนสุดท้ายก็จะเป็นเหมือนเวลาที่เราได้เดินไปไหนก็จะมีรอยเท้าตามติดอยู่เสมอ แม้เราจะพยายามลบรอยเท้าดิจิทัลนั้นแล้ว แต่มันก็อาจยังคงอยู่ แล้วเราจะสามารถทำอย่างไรให้รอยเท้าเหล่านั้นไม่ให้มาหลอกหลอนเราในอนาคต
วิชญ์ชนนท์ ปิติชัยธนาโชติ
Crack Politics,Explain,Story
สมการ 112 สนับสนุน=สลิ่ม ยกเลิก=ภัยความมั่นคงรัฐ ?
Reading Time: 3 minutesพูดคุยกับคนทั้ง 2 ฝั่ง เมื่อคนหนึ่งต้องการให้ยกเลิกกฎหมาย ม.112 แต่อีกคนยังให้มีอยู่คงเดิม
ณฐาภพ สังเกตุ
Welfare state
รู้จักแนวคิดประกันสังคมถ้วนหน้า : ก้าวสำคัญสู่รัฐสวัสดิการ
Reading Time: < 1 minuteคอลัมน์ประกายไฟลามทุ่งฉบับนี้ พูดถึงแนวคิดเรื่องประกันสังคมตามบริบทความเข้าใจของสังคมไทย ถูกมองว่าเป็นกระบวนการสร้างสวัสดิการผ่านระบบการ สมทบแบบไตรภาคี เป็นเงินส่วนที่ นายจ้าง ผู้ประกันตน และฝ่ายรัฐ ซึ่งนับว่าเป็นการพิจารณารูปแบบการประกันสังคมในรูปแบบหนึ่งเท่านั้น
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
Environment,Project
ขยะริมรั้ว มะม่วงข้ามแดน สิ้นสุดการเยียวยาหนองแหน ‘แค่…รอให้เราหมดแรงขัดขืน’
Reading Time: 2 minutes ขยะนับอนันต์ที่โอบรัด ‘หนองแหน’ ก็ได้เข้ามาเปลี่ยนแปลงระบบนิเวศ หรือเข้ามา เปลี่ยนความสัมพันธ์ของชาวบ้านกับสิ่งแวดล้อม จากพื้นที่ที่ถูกขนานนามว่าเป็นแหล่งผลิตอาหารที่สำคัญ แห่งหนึ่งของภาคตะวันออก มาสู่พื้นที่ที่มีผลผลิตทางการเกษตรไม่แน่นอนและผันแปรตามบ่อขยะ “ป้าหนู” หรือ “แม่หนู” ยืนยันถึงผลกระทบนี้ได้ดี่สุด
Decode
Columnist,Play Read
เสรีภาพไม่มี คนตาดีไม่ปรากฎ (นอก)ดินแดนคนตาบอด
Reading Time: 3 minutesถ้าการมองเห็น และถูกมองเห็นมันสลักสำคัญ จะตาบอดหรือตาดีก็มีความหมายในสถานการณ์ที่แหลมคมระหว่างการเปลี่ยนผ่านประชาธิปไตยของไทย คงไม่มีใครอยากมีจุดจบแบบ “หุบเขาคนตาบอด”
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
