SLIDER • HEADLINE
GRID • HERO
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
Columnist
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
New World Order
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
Conflict Resolution
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Backpack Journalist
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Human & Society
ศิลปะ-ไทย-เวลา อารยะสังคมคือที่ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงศิลปะได้
Reading Time: 3 minutesนิทรรศการเนื่องในโอกาสครบรอบ 100 ปี ของศาสตราจารย์ศิลป พีระศรี ได้เดินทางมาถึงประเทศไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2466 นับเป็นปีครบรอบสำคัญของวงการศิลปะไทย ที่ถือว่าท่านเป็นบิดาศิลปะสมัยใหม่ของประเทศไทย และเป็นผู้ริเริ่มการสร้างหอศิลปะสาธารณชนแห่งแรกของประเทศไทยคือ หอศิลป พีระศรี เพื่อให้เป็นสถาบันที่มีหน้าที่ในการขับเคลื่อนสังคมและศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย
GRID • CARD
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Columnist,Welfare state
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
New World Order,Play Read
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Conflict Resolution,Environment
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
ธเนศ แสงทองศรีกมล
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Decode
Backpack Journalist,Documentary,Sustainability,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
Environment
ภาวะโลกเดือดกับชะตากรรมของมหาสมุทร (ตอนที่ 2) มหันตภัยปะการังฟอกขาว
Reading Time: 3 minutesปัจจุบันปะการังหลายแห่งอยู่ในสภาวะเสื่อมโทรมอันเนื่องมาจากมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็นมลภาวะขยะ ตะกอนจากการพัฒนาชายฝั่ง และการทำประมงมากเกินขนาด รวมไปถึงการท่องเที่ยวที่ไม่รับผิดชอบ
ดร.เพชร มโนปวิตร
Columnist,Human & Society,Life Matters
ไม่ต้องรอพบกันใหม่ชาติหน้า: เมื่อสัตว์เลี้ยงที่รักจากไป
Reading Time: < 1 minuteโครนนิ่งสัตว์เลี้ยงที่รักจากไป…ในยุคสมัยของการมีลูกน้อยลง การ ‘โคลน’ สัตว์เพื่อให้กลับมาอยู่ด้วยกันอีกครั้งจึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่ท้าทายผู้อ่านให้ขบคิดและตั้งคำถามกับเรื่องนี้อย่างเปิดกว้าง
โตมร ศุขปรีชา
Crack Politics
นิรโทษกรรมประชาชนของคน 3 รุ่น ‘ณัฐชนน-จตุพร-พิภพ’ ชำระประวัติศาสตร์ 20 ปีแห่งความขัดแย้ง
Reading Time: 2 minutesความขัดแย้งทางการเมืองไทยดำรงอยู่เกือบ 20 ปี หลังจากพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย ขับไล่ “รัฐบาลทักษิณ” และเกิดการรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 กระทั่งปัจุบันประเทศไทยอยู่ในวังวนความขัดแย้งไม่สิ้นสุด ข้อมูลจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน มีคนโดนคดีจากการออกมาเคลื่อนไหวในสองทศวรรษนี้แล้วกว่า 6,000 คน ตั้งแต่พ.ร.ก.ฉุกเฉิน พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ พ.ร.บ.ความสะอาด ประกาศคำสั่งจากคณะยึดอำนาจ ความตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 110 (ประทุษร้ายต่อพระราชินี) 112 และ116
ฟาห์เรนน์ นิยมเดชา
GRID • LIST • PAGINATION
‘ลูกชายเป็นอะไร’ ไม่ได้เป็นห่วง แต่เป็นป้าข้างบ้าน ผิดหรือที่ ‘ฉันเป็นคนตาบอดที่มีความหลากหลายทางเพศ’
Reading Time: 2 minutesหมดเดือน Pride Month แต่ความภาคภูมิใจในความหลากหลายทางเพศของเรายังไม่หมดไป
ในพิระมิดของเพศที่มีความหลากหลายและโครงสร้างซับซ้อนกดทับของสังคมไทย คนพิการที่นิยามตนเป็นเพศหลากหลายถูกนับรวมในพิระมิดนั้นไหม พวกเขายอมรับตัวตนและแสดงอย่างไร
ว่าด้วยนายพลกับทางลงจากอำนาจในประวัติศาสตร์การเมืองไทย
Reading Time: 2 minutesอำนาจเป็นสิ่งเสพติดที่มีฤทธิ์รุนแรงที่สุด เมื่อใครได้เสพเข้าไปแล้วยากที่จะถอนตัวได้ และโศกนาฏกรรมอย่างหนึ่งของผู้มีอำนาจจำนวนมากทั่วโลกคือ ไม่รู้จังหวะเวลาว่าตนเองควรจะก้าวลงจากอำนาจเมื่อใด
พ.ร.บ.แห่งการเหยียด
Reading Time: < 1 minuteเคยได้ยินคนหลายคนพูดว่า คน LGBT รักกันชอบกันก็อยู่กันไป ‘เฉย ๆ ’ ก็ได้นี่นา ทำไมถึงจะต้องแต่งงานกันให้เอิกเกริก และทำไมถึงแค่จัดงานแต่งงานกันเฉย ๆ ไม่ได้จะต้องมาเรียกร้องจดทะเบียน มีกฎหมายรับรองกัน มิหนำซ้ำ
โลกสมรสกับจักรวาล สถานพำนักจิตวิญญาณจึงชุบชูชีวิต
Reading Time: 3 minutesหนังสือ Places of the soul ‘สถานพำนักจิตวิญญาณ’ ของ คริสโตเฟอร์ เดย์ แปลไทยโดยอาจารย์สดใส ขันติวรพงศ์ ให้ภาพของคำว่า ‘ออกแบบ’ แตกต่างออกไป หัวใจของการออกแบบสถาปัตยกรรมที่มีชีวิตนั้น คือ การฟังวิญญาณของสถานที่และความต้องการของมนุษย์ ซึ่งเกี่ยวข้องโดยตรงกับชีวิตและจิตใจของเรา
สุญญากาศ ‘กัญ’ ช่องโหว่ที่ถดถอยหรือช่องรวยที่เติบโต
Reading Time: 4 minutesในวันที่กัญชาไทย ยังไร้มาตรการมารองรับ ถึงความปลอดภัยของประชาชนทุกกลุ่ม ทั้งคนที่ใช้และไม่ใช่ ทำอย่างไรให้สังคมไทยและกัญชาเติบโตขึ้นไปพร้อม ๆ กัน ในช่วงเวลาหัวเลี้ยวหัวต่อเช่นนี้
เครือข่ายจะนะรักษ์ถิ่นประกาศ “สู้ไม่ถอย” เตรียมกดดันรัฐบาลอีกระลอก หลัง ครม.มีมติให้เดินหน้า “อุตสาหกรรมจะนะ”
Reading Time: < 1 minuteเครือข่ายจะนะรักษ์ถิ่นประกาศ “สู้ไม่ถอย” เตรียมกดดันรัฐบาลอีกระลอก หลัง ครม.มีมติให้เดินหน้า “อุตสาหกรรมจะนะ” ระหว่างทำ SEA ตั้งข้อสังเกต “รัฐอาจไม่อยากทำ SEA” ตั้งแต่แรกอยู่แล้ว จึงล่าช้ามากว่า 6 เดือน
GRID • CAPTION
GRID • CARD • HIDE SUMMARY
GRID • CONTENT
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
“Real But Not like” ราชบัณฑิตฯ VS วุ้นแปลภาษา
Reading Time: 3 minutesภาษาล้วนมีวันสูญหายไป ขึ้นอยู่กับว่าสังคมหรือเหตุการณ์ตอนนั้นเกิดอะไรขึ้น
3 ชั่วโมงเปลี่ยน “จะนะ” ตลอดกาล หยุดเวทีรับฟังแล้วนับหนึ่งใหม่
Reading Time: 3 minutesDecode คุยกับนพ.สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ ผอ.รพ.จะนะ มองหาทางออกท่ามกลางความขัดแย้งทางความคิด โครงการอุตสาหกรรมจะนะ จ.สงขลา ทำอย่างไรให้จะนะพัฒนา ก้าวหน้า คนมีความสุข มีการงาน และยั่งยืน
แรงงานสร้างปราสาทแต่ได้อยู่ในสลัม
Reading Time: 2 minutesน่าคิดว่าสำหรับการระบาดที่ยาวนานมากกว่า 18 เดือน ความเหลื่อมล้ำได้เผยให้เห็นในทุกมิติ จากการกักตัว การรักษารายได้ วัคซีน การรักษา และทุกครั้งผู้ที่ไร้อำนาจทางเศรษฐกิจ ไร้อำนาจทางการเมืองกลับเป็นผู้ที่ต้องแบกรับความเสี่ยงทั้งหมด และครั้งนี้ก็เป็นคิวของ “แรงงานก่อสร้าง” ผู้เนรมิตเมืองนี้ขึ้นมาด้วยแรงกาย หยาดเหงื่อ แต่ถูกทิ้งไว้ในซอกหลืบของสังคม
MIX
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Columnist,Welfare state
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
New World Order,Play Read
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Conflict Resolution,Environment
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
ธเนศ แสงทองศรีกมล
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Decode
Backpack Journalist,Documentary,Sustainability,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
Columnist
อำนาจนิยมใน “ระบบการศึกษาไทย” ผ่านเครื่องแบบ ทรงผม หน้าเสาธง ไม้เรียว
Reading Time: 2 minutesชาติพยายามเข้ามาควบคุม โดยพยายามทำให้ทุกคนอยู่ในระเบียบ อยู่ในแบบแผนที่เหมือนกัน จนมาถึงกระทั่งเครื่องแบบนักเรียน ทรงผมนักเรียน แต่การสร้างชาติโดยการกำหนดระเบียบอะไรแบบนี้ มันต้องกระทำความรุนแรงเกินกว่าเหตุขนาดนั้นเลยหรอ
จิรภา ประทุมมินทร์
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
การลาออกครั้งสุดท้ายของ “ครูแป๊ะ” และขบวนการล่างสุดของการถูกกดขี่
Reading Time: 2 minutesเย็นวันหนึ่งปลายปี 2563 เธอเดินทางไปที่ม็อบบริเวณหน้าทำเนียบรัฐบาลกับลูกศิษย์ ด้านหลังแผงกั้นแน่นหนาทั่วบริเวณมีกองกำลังทหารตรึงกำลังอยู่ทุกจุด ฝูงชนที่คลาคล่ำเต็มถนนมุ่งหน้าไปอย่างช้าๆ แต่แน่วแน่ บ้างมากันเป็นกลุ่มเล็กๆ บ้างมาตามลำพัง
เขตการปกครองของเล่น
Reading Time: < 1 minuteกวีนิพนธ์ ลำดับที่ 17 ของ ด๊ะ โรสนี นูรฟารีดาในคอลัมน์ The Passenger ของเว็บไซต์ Decode.plus
รับบทเป็นแม่ค้า-ลูกหนี้ ความทุกข์ระลอกเดิมของคนเมืองท่องเที่ยว ขอให้ทุกอย่างเป็นเรื่อง(ชั่วคราว)
Reading Time: 2 minutesเมื่อต้องปรับตัวเข้าเพื่อนใหม่ที่ไม่ได้อยากรู้จักมาตลอดทั้งปี ทุกคนต่างเฝ้ารอช่วงเวลาส่งท้ายปีใหม่ โดยเฉพาะ “ผู้คนในเมืองท่องเที่ยว” เพราะเป็นช่วงเวลาของการทำเงินจากผู้คนที่จะหลั่งไหลเข้ามา เพื่อเฉลิมฉลองกับวันหยุดยาว แม้อาจไม่ได้พักกายอย่างที่คนส่วนใหญ่ทำ แต่พวกเขาก็ยินดีต้อนรับด้วยความเต็มใจ
ความสัมพันธ์ที่สมบูรณ์แบบ ในรัฐที่ไม่สมบูรณ์แบบ
Reading Time: 3 minutesทำไมต้องให้ใครมาดูแล ในเมื่อรัฐต้องสามารถดูแลเราได้พร้อม
SLIDER • HERO
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
Columnist
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
New World Order
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
Conflict Resolution
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Backpack Journalist
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Story
‘อูยองอู’ ไม่ได้อยู่ในชีวิตจริง
Reading Time: 2 minutesท่ามกลางกระแสซีรีส์เกาหลีเรื่องดังที่พูดถึงบุคคลออทิสติก ไม่เพียงแต่มีความจำที่โดดเด่นและความสามารถเข้าขั้นอัจฉริยะ แต่เรื่องราวยังดำเนินไปรอบๆคนใกล้ชิด เพื่อน ครอบครัว หรือแม้แต่ความสัมพันธ์ในรูปแบบคนรักได้อย่างน่าสนใจ ชวนให้พวกเราแฟนซีรีส์สงสัยว่าในชีวิตจริงนั้น คนออทิสติกกำลังเผชิญกับอะไร แตกต่างจากตัวละครที่ปรากฎในหน้าจอมากน้อยแค่ไหน มีความจริงระหว่างบรรทัดในบทสนทนาของตัวละครหรือไม่ ?
News
“จะต้องมี ‘จะนะ’…จะมีเรา” เลจะนะบุกกรุง!!” – ทวงถามความคืบหน้าทำ SEA หลังล่าช้าครึ่งปี
Reading Time: 2 minutesทำให้กิจกรรม “อะโบ๊ยหมะ ครั้งที่ 7 ตอน เลจะนะบุกกรุง!!” ไม่ได้มีความหมายแค่การมาโชว์ให้คนกรุงฯ เห็นศักยภาพของทรัพยากรเท่านั้น แต่ยังเป็น “ทวงคืน” และเตือนความจำกันว่า “การปกป้องแผ่นดินถิ่นเกิดและทะเลจะนะอันสมบูรณ์ไม่ใช่อาชญากรรม”
SLIDER • CARD
Columnist
วาระแห่งความภาคภูมิในตัวเอง
Reading Time: 2 minutesประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม วีรพร นิติประภา มิถุนายนถูกถือว่าเป็นเดือน Pride หรือเดือนแห่งความภาคภูมิในตัวเองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งมีการจัดขบวนพาเหรดเดินและงานเฉลิมฉลองในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทย แต่น้อยคนจะรู้ว่างานนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากการเรียกร้องทางการเมืองที่น่าสนใจมากครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ เรื่องทั้งหมดเริ่มจากเหตุการณ์ที่ถูกเรียกภายหลังว่า Stonewall Riots หรือจราจลสโตนวอลล์ ย่านกรีนนิชวิลเลจ ในนิวยอร์กซิตี้ วันที่ 28 เดือนมิถุนายน–3 กรกฎาคม ปี 1969 …กว่าครึ่งศตวรรษมาแล้ว การปะทะจราจลครั้งนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งครั้งแรกระหว่างทางการอเมริกันกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในช่วงทศวรรษที่ 60s ก็มีการชุมนุมเรียกร้องของนักเคลื่อนไหว LGBT ตามหัวเมืองใหญ่ทั่วอเมริกามาตลอด พักนึกภาพตามสักนิดก่อน แรกเริ่มเดิมทีก่อนหน้าหลายพันปี การเป็นคนรักเพศเดียวกันได้รับการต่อต้านจากคริสตจักรมาตลอด ไม่เพียงแต่คนที่รักเพศเดียวกันจะถูกตราหน้าว่าเป็นคนบาป ในหลายประเทศนี่ยังเป็นเรื่องผิดกฎหมาย และมีโทษตั้งแต่จำคุกไปจนถึงประหารชีวิต (ปัจจุบันยังมีการลงโทษรุนแรงในหลายประเทศมุสลิมอยู่) จนมาถึงทศวรรษที่ 60s คนที่แสดงตัวเป็นเกย์ เลสเบี้ยน แดรกควีน ทอมบอยหรือข้ามเพศก็ยังถูกกีดกัน ทั้งโอกาสงาน การเช่าบ้าน กระทั่งการเข้าคลับ บาร์ สถานบันเทิงทั่วไป เรียกว่าเป็น ’คนนอก’ และไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม ที่ที่คนเหล่านี้สามารถพบปะสังสรรค์กันจึงต้องเป็นบาร์เฉพาะ และบาร์เฉพาะหรือบาร์เกย์เหล่านี้ก็เป็นบาร์ใต้ดินหรือบาร์เถื่อนด้วย เนื่องจากไม่ได้รับสิทธิ์ให้จดทะเบียนดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายมาแต่ต้น วนเป็นงูกินหาง …และบาร์สโตนวอลล์ อินที่ว่าก็เป็นหนึ่งในนั้น นิวยอร์กในเวลานั้นก็เป็นเมืองที่มีประชากรผู้มีความหลากหลายทางเพศอยู่จำนวนมาก และการที่ตำรวจจะบุกจับและปิดบาร์เถื่อนแบบนี้ก็เป็นเหตุประจำวันอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ก็ด้วยข้อหาไม่มีใบอนุญาตขายสุรา แต่เที่ยงคืนวันที่ 28 มิถุนายนปีนั้นดูเหมือนตำรวจจะใช้ความรุนแรงกับบรรดาแขกของบาร์สโตนวอลล์เกินความจำเป็นไปสักหน่อย โดยมีการใช้กระบองตีผู้หญิงและหญิงข้ามเพศ แต่หลังจากจับคนหลายร้อยคนไปแล้ว เรื่องก็กลับไม่จบลงแค่นั้น มีผู้คนเริ่มเข้ามาชุมนุมรอบ ๆ บาร์เพิ่ม และเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จากหลักร้อยเป็นหลายพัน มีการเรียกร้องให้ผู้หลากหลายทางเพศเปิดเผยตัวตน และเข้าร่วมชุมนุม การประท้วงยืดเยื้อหลายวัน มีความรุนแรงน้อยใหญ่เกิดขึ้นประปราย และการประท้วงครั้งนั้นเป็นชนวนนำมาซึ่งการเดินขบวนประท้วงของกลุ่ม LGBT ทั่วประเทศอีกหลายครั้ง ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องการได้รับยอมรับในฐานะประชากรที่เท่าเทียมในทางกฎหมายทั่วอเมริกา และลามไปยังยุโรปกับประเทศอื่น ๆ ในเวลาต่อมา รายละเอียดเรื่องนี้สามารถหาอ่านได้ในวิกิพีเดียและเว็บต่าง ๆ ได้ แต่แก่นสารของเรื่องไม่ได้อยู่ที่จราจลที่นั่นวันนั้น หรือกระทั่งการต่อสู้ในเวลาต่อมา หากอยู่ที่การเปิดเผยตัวตนและปฏิเสธที่จะหลบซ่อนของคนที่มีความหลากหลายทางเพศต่างหาก และนั่นก็เป็นที่มาของคำว่าไพรด์ …การยอมรับตัวเองอย่างภาคภูมิ และหลังจากนั้นเมื่อมีการรำลึกถึงเหตุการณ์ในเวลาต่อมาจึงเรียกงานนี้ว่าไพรด์ จากคนไม่กี่คนที่มารวมตัวหน้าบาร์สโตนวอลล์ในปีถัดมา งานไพรด์ค่อย ๆ ขยายกลายมาเป็นพาเหรดประจำปีของคนนับหมื่นนับล้านตามเมืองต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อเฉลิมฉลองการเปิดเผยตัวตน เพื่อแสดงความภาคภูมิในตัวเอง เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนมีชีวิตที่เป็นตัวเองและเลิกหลบซ่อนปิดบัง นับแต่นั้นการเป็นผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ LGBT […]
วีรพร นิติประภา
Columnist,Welfare state
การรักษาแบบประคับประคอง : ศักดิ์ศรีในวาระสุดท้ายที่การรักษาพยาบาลประกันสังคมควรมี
Reading Time: 2 minutesสิทธิในการตายอย่างสงบ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างสุดท้ายที่รัฐจะให้ได้ ในห้วงเวลาที่การรักษาแบบประคับประคองเป็นที่พูดถึง แต่ยังติดขัด โจทย์สำคัญที่ระบบประกันสังคมต้องให้คำตอบ
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
New World Order,Play Read
นักโทษทางภูมิศาสตร์ Made by China, America First
Reading Time: 2 minutesไม่ว่าพี่เบิ้ม จะไปที่ไหน ก็มักจะเหนี่ยวรั้งตัวเองไว้ด้วยความหวาดระแวง เร้าสัญชาตญาณของแย่งชิงที่ติดตัวมาแต่ดั้งเดิม แม้ว่าจะหลุดพ้นจากโซ่ตรวนของแรงโน้มถ่วง แต่ก็ถูกจองจำด้วยภูมิศาสตร์ มันคือพันธนาการที่นิยามชาติและสามารถเป็นอะไรได้อีกในระเบียบโลกใหม่ และเป็นพันธนาการที่ผู้นำโลกอย่างจีนและอเมริกาพยายามจะดิ้นให้หลุด บางฉากจึงดำเนินต่อไปในปริศนาธรรม Wherever you go, there you are. แม้ Tim Marshall จะตั้งชื่อหนังสือ Prisoners of Geography แต่ในสำนวนแปลของ คุณากร วาณิชย์วิรุฬห์ หยั่งรากไปถึงที่ที่เราอยู่คือที่ที่หล่อหลอมเรามา ฉันนึกตลกกลับหัวกลับหาง ที่ใดมีพี่เบิ้ม ที่นั่นมักเป็นอื่น ไม่ลงรอย มันคอยกำหนดโฉมหน้าของสงคราม อำนาจ การเมือง รวมถึงพัฒนาการทางสังคมของคนกลุ่มต่าง ๆ บัดนี้พี่เบิ้มได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเกือบทุกส่วนของโลก อาจดูเหมือนว่าเทคโนโลยีเอาชนะระยะห่างระหว่างพื้นที่และเวลา ก็อย่าลืมว่า ผืนดินที่เราพำนัก ทำงาน และเลี้ยงดูลูกหลานนั้นเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมและทางเลือกของผู้นำโลกบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ลิขิตชะตาชีวิตด้วยแม่น้ำ เทือกเขา ทะเลทราย ทะเลสาบ และท้องทะเล เหมือนปกหลังแห่งยุคสมัยของการขับเคี่ยวชิงดีในดินแดนอันไกลโพ้น เพราะ ที่ราบ รัสเซียจึงแข็งกร้าว เพราะ ขุนเขา จีนและอินเดียจึงบาดหมาง เพราะ […]
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Conflict Resolution,Environment
มะแขว่น ‘แม่ส้าน’ อวสานไร่หมุนเวียน? เมื่อไฟรวมศูนย์ลุกลาม
Reading Time: 5 minutesเรื่องราวของ ‘ไฟ’ บนดอยไร้ชื่อ ‘ต้นมะแขว่น’ ที่มากกว่าการเป็นพืช แต่คือสัญลักษณ์ของการรักษาป่า และการต่อรองของ ‘บ้านแม่ส้าน’ ที่ใช้วิจัยชาวบ้าน ยืนยันกับรัฐว่า ‘พวกเขาไม่ใช่ต้นเหตุของมลพิษ’
ธเนศ แสงทองศรีกมล
Environment
กกโศก นอกสายตารัฐไทย
Reading Time: 4 minutes“เหนือสุดเวียงเจียงใหม่ ยิ่งใหญ่ดอยผ้าห่มปก แม่น้ำกกแหล่งชีวิต แต่วันนี้แม่น้ำกกกำลังเป็นโรคร้ายและต้องการหมอเฉพาะทางมารักษา แต่ฮักษาน้ำกกไว้ไม่ได้ ลูกหลานก็ไร้ซึ่งการเยียวยา” จิรภัทร กันธิยาใจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 14 ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ กล่าวถึงแม่น้ำกกในคำขวัญประจำอำเภอแม่อาย ที่วันนี้แหล่งชีวิตกลายเป็นแหล่งปนเปื้อนสารพิษ แม่น้ำกกเป็นสายน้ำสำคัญของภาคเหนือประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากภูเขาในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ผ่านเข้าประเทศไทยที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านตัวเมืองเชียงราย ก่อนไหลลงแม่น้ำโขง ที่อำเภอเชียงแสน แต่วันนี้น้ำกกเปลี่ยนไป จากที่เคยใสกลายเป็นขุ่น ปลาในลำน้ำมีแผลพุพอง ชาวบ้านในพื้นที่ต่างกังวลถึงน้ำที่ใช้สอยมาจากแม่น้ำกกว่าจะมีการปนเปื้อน ส่งผลต่อการเกษตร การท่องเที่ยว และส่งผลกระทบอย่างหนักต่อชีวิต ในวันที่ข้อมูลยังไม่มากพอ หากภาครัฐยังรู้ไม่มากพอถึงสายพิษในสายน้ำและไม่รีบหาทางแก้ไขโดยเร็ว สิ่งที่เรารู้ได้ว่าจะเกิดขึ้นแน่ ๆ คือการตายผ่อนส่งของประชาชนที่ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำกก ที่กระทรวงสาธารณสุขและเอกสารจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษเชียงใหม่ที่ 1 (สคพ. ที่ 1) ระบุความเสี่ยง ‘โรคไข้ดำ’ ของประชาชนที่มีสาเหตุมาจากการได้รับสารหนูสะสมในร่างกายปริมาณมาก โดยที่รัฐบาลยังคงให้ประชาชนต้องอยู่กับความเสี่ยงพร้อมไปกับการนับถอยหลังเผชิญช่วงเวลาอุทกภัย ที่พัดพาให้สารมลพิษอยู่ใกล้ตัวเพิ่มมากขึ้นในทุกวัน ทางออกจากวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนครั้งนี้ จำเป็นต้องยกระดับขึ้นสู่การเจรจาหลายฝ่ายระหว่างประเทศ เมื่อเหตุการณ์สายน้ำเปื้อนสายพิษไม่ใช่แค่เรื่องของประเทศใดประเทศหนึ่ง แต่เป็นเรื่องสำคัญระดับภูมิภาค 3 เดือนผ่านไป เรายัง ‘รู้น้อย’ เกินไปจากมลพิษข้ามแดน […]
Decode
Backpack Journalist,Documentary,Sustainability,VDO
AFTER Documentary Series
Reading Time: 3 minutesDecode Original Documentary Series ในเครื่องหมายคำถาม Our World Heritage in Danger? เรื่องราวของมนุษย์ผู้โดดเดี่ยวเฝ้ามองสิ่งมีชีวิตอื่นนอกจากตัวเขาเอง
Decode
Economy,Education,Futurism,News,Young Spirit
เปิดเทอมใหม่กู้เงินว้าวุ่น ขอแค่ได้เรียนความฝันอันสูงสุดของนศ.รุ่นโควิด-19
Reading Time: 4 minutesเดือนสิงหาคมที่ใกล้เข้ามานี้จะถึงฤดูกาลเปิดเทอมใหม่ของมหาวิทยาลัย ปีการศึกษา 2563 แต่เดิมช่วงเวลานี้คงเป็นช่วงเวลาที่ทำให้ใครหลายคนตื่นเต้นและเฝ้ารอการได้เป็นเฟรชชี่ครั้งแรกและอาจจะเป็นครั้งเดียวในชีวิต แต่ด้วยสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้ความรู้สึกนั้นหายไป จากความตื่นเต้นที่จะได้ใช้ชีวิตตามที่ใจฝัน มาวันนี้ว่าที่นักศึกษาหลายคนกลับเกิดความกังวลใจขึ้นมาแทน ว่าจากนี้ต่อไปจะเอาอย่างไรกับชีวิต ยังไม่ต้องพูดถึงเรื่องการเรียนจบไปแล้วจะมีงานทำ ตอนนี้ขอแค่ให้ยังได้เรียนก็ถือว่าเก่งมากแล้ว
ภาวิณี คงฤทธิ์
Inequality,Play Read
ONLY HUMAN บนเส้นทางประชาธิปไตย
Reading Time: 3 minutesเรายังไม่ลืม ไม่เคยลืม แต่มันชัดเจนอีกครั้งจากภาพแรกที่พร่าเลือน ถึงภาพสุดท้ายที่มัว ๆ แสงสลัว ๆ จากกลางวันที่แสงสว่างสาดส่อง ปิดจบด้วยค่ำคืนที่มืดมัว มืดจนวันนี้ก็ยังมืด
วิภาพร วัฒนวิทย์
Conflict Resolution,Play Read
เสรีประชาธิปไตยรสขม นาวาล่มที่ปากอ่าว
Reading Time: 2 minutesใครก็ตามที่ได้อ่านว่าด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรม มาแล้ว เขาผู้นั้นบรรลุความอดกลั้นท่ามกลางความไม่อดกลั้นในสังคมเหลื่อมล้ำต่ำสูง ความอดกลั้นเชื้อเชิญร่วมพิธีสมรสกับความโดดเดี่ยวของผู้นั้นที่วางอยู่บนรากฐานของการมี Rationality เช้าวันนั้น ชายวัยกลางคนหยิบยื่นหนังสือ Liberal Democracy ชำเลืองมุมซ้าย ธเนศ วงศ์ยานนาวา เขียน
ภัทราภรณ์ ศรีทองแท้
Play Read
สามัญสำนึก – มนุษยชาติถือกำเนิดมาเท่าเทียมกัน
Reading Time: 3 minutesสามัญสำนึก หนังสือเล่มเล็กที่เปลี่ยนแปลงโลกใบใหญ่ได้
อรพิน ลิลิตวิศิษฎ์วงศ์
Economy,Inequality,Story
ได้ครับพี่ ดีครับผม คงสถานะฟรีแลนซ์โดยสมบูรณ์
Reading Time: 4 minutesการทำอาชีพอิสระเท่ากับการไม่มีสิทธิเข้าถึงการดูแลจากหน่วยงานกลางอย่างนั้นหรือ Decode พาไปสำรวจชีวิตชาวฟรีแลนซ์ รวมถึงหาคำตอบของสมการที่ว่า ฟรีแลนซ์=อิสระ+สวัสดิการของรัฐ เกิดขึ้นได้จริงหรือไม่
สมิตานัน หยงสตาร์
